Corporatiewoningen staan vaker op plekken waar het heet of nat kan worden als gevolg van klimaatverandering. Hierdoor dreigt meer ongelijkheid in de samenleving. Voor aannemers wacht extra werk aan zowel woning als omgeving.

Terwijl de formatie van een nieuw kabinet op gang komt, wordt achter de schermen in Den Haag hard doorgewerkt aan een nieuwe systematiek om de duurzaamheid van gebouwen vast te leggen. Koolstof in alle fasen van de levenscyclus van gebouwen en producten wordt de nieuwe maatstaf door heel Europa. Tijdens Cobouw Live praten twee insiders iedereen bij.  

Hegeman is volop in beweging. Het bedrijf bestaat inmiddels uit drie divisies: Hegeman Bouw & Infra, Hegeman Services, en Hegeman Industrieel Bouwen. "Samen vormen ze één geheel. We werken met korte lijnen, ondernemende mensen en complementaire kennis."

Ruim een jaar geleden schreef ik op deze plek over Mona Keijzer. Zij had met haar werkbezoeken en haar inzet voor minder regels eindelijk de juiste toon te pakken. Eindelijk iemand die de bouwsector niet zag als een stroperig dossier, maar als een kans om Nederland weer in beweging te krijgen. Helaas viel het kabinet en bleef het voor een groot deel bij goede bedoelingen.

Mobilisation for the Environment (MOB), SchipholWatch en Greenpeace willen dat de bouw van de nieuwe A-pier van Schiphol wordt stilgelegd. Omdat de juiste natuurvergunning ontbreekt, hebben ze een handhavingsverzoek ingediend tegen de luchthaven.

Netcongestie, stikstof, of boze omwonenden. Op talloze plekken blijkt woningbouw telkens lastig. Interim research manager Djoerd van Velzen van Dynamis vindt dat bouwers en ontwikkelaars anders moeten denken. "Laten we de problemen niet opzoeken, maar de weg van de minste weerstand volgen."

Na vijf jaar onderzoeken en pilots draaien, lijkt het eindelijk zover. Nog één laatste proef en dan hoopt Emy Bensdorp met haar innovatieve saneringstechniek om van PFAS vervuilde klei schone bakstenen te maken de markt op te gaan.

Sinds 2019 ligt de bouw onder vuur door de strengere stikstofregels en een oplossing lijkt ver weg. Hoe gaan bouwers en ontwikkelaars daar in de praktijk mee om? Welke slimme oplossingen bedenken zij? Deel 3 van de stikstofstories: Edwin Enklaar, wethouder stad en wonen in Harderwijk, laat als pilot 24 woningen uitstootvrij bouwen, die ook in gebruik straks emissievrij zijn.

Netbeheerder Liander verwacht ruim 171 miljoen euro duurder uit te zijn bij werk aan het stroomnet door de stikstofimpasse. Het gaat om extra investeringen die nodig zijn voor bijvoorbeeld hijskranen, graafmachines of vrachtwagens die geen of weinig stikstof uitstoten.

De gemeente Den Helder heeft zich aangesloten bij de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord. Het netwerk van enkele tientallen gemeentes, woningcorporaties en sloopbedrijven breidt langzaamaan uit.

Bouwbedrijven laten kansen liggen om te verduurzamen omdat ze zich onder andere nog laten leiden door gevoel en niet onderbouwde aannames. Baseer je beleid op data en informeer je opdrachtgevers goed over circulaire opties, bepleiten Jan-Pedro Vis van Renewi en Wouter de Wolf van TNO.

De aanpassing van circulariteitsdoelen roept gemengde reacties op. Goed dat er nu onderscheid is tussen de soorten grondstoffen, zegt hoogleraar Ester van der Voet, maar de urgentie gaat wel omlaag, vinden het PBL en duurzaamheidsexpert Jan Willem van de Groep.

Lisanne Havinga, Rosa Bos en Leonie van der Steen gingen op zoek naar het duurzaamste gebouw van Nederland. Een goede aanleiding voor een gesprek over wat duurzaam bouwen daadwerkelijk inhoudt en de algehele stand van duurzaam-bouwen-land.

De druk op de bouw en infra groeit door strengere duurzaamheidseisen. Toch blijkt circulair bouwen niet altijd een kostenpost, maar een kans. Met bouwmaterialen uit gerecyclede grondstoffen kunnen professionals voldoen aan de eisen, zónder in te leveren op kwaliteit, veiligheid of betrouwbaarheid.

Met innovatiekracht als drijfveer werkt FAKRO aan duurzame daglichtoplossingen voor de bouw. Door slimmer om te gaan met grondstoffen zet het bedrijf flinke stappen richting circulariteit. De nieuwe Greenview-lijn is daar een goed voorbeeld van: een innovatieve dakraamserie met het milieu én de toekomst in gedachten.

De tijd van eilandjes in de bouw is voorbij. Bouwprojecten vragen om professionals die verschillende aspecten, zoals techniek, financiën, duurzaamheid en samenwerking, succesvol weten te verbinden. "Met de juiste kennis en vaardigheden kun je echt het verschil maken", zegt Patrick van Leeuwen, opleidingsadviseur bij BOB-KOB. "Onze opleidingen zijn erop gericht om deelnemers die integrale blik bij te brengen."

De energietransitie legt een ongekende druk op het elektriciteitsnet. Waar bijvoorbeeld netbeheerder Enexis vroeger jaarlijks zo'n tien transportverdeelstations bouwde, moet dat aantal komende jaren groeien naar circa 120 per jaar. "Dat betekent dat we in tien jaar tijd het net, waar we honderd jaar over hebben gedaan om op te bouwen, moeten verdubbelen", zegt Geert Heidekamp, manager productiestraten Noord bij Enexis.

Een overheid die aandeelhouder is in bedrijven kan helpen bij de vele ruimtelijke opgaven in Nederland. Maar door onverwerkte trauma's is het instrument onderbenut, constateert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur.

Om te kunnen voldoen aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord moet Nederland vaart maken met de energietransitie. Daarvoor is onder andere een gestage uitbreiding van het elektriciteitsnet nodig. Advies- en ingenieursbureau Antea Group kijkt samen met netbeheerders, aannemers en overheden hoe dit veilig en efficiënt kan plaatsvinden. Mark van Esterik, adviesgroepmanager Milieu & Energie Oost, vertelt hoe de inzet van ArcGIS helpt bij de planning en uitvoering hiervan.

Hoe donker de wolken ook zijn die zich samenpakken, bij Van Oord hebben ze hun geloof in offshore windenergie nooit verloren. Maar het miljard dat het kabinet met Prinsjesdag onverwacht vrijspeelde, kwam geen dag te vroeg, vertelt directeur offshore, Maurits den Broeder, tijdens een interview met Cobouw. "Opereerde de overheid maar als een familiebedrijf dat vooral naar de lange termijn kijkt."  

Bouwend Nederland is teleurgesteld in de plannen van het demissionaire kabinet op de punten infra, stikstof en energietransitie. "De rekening wordt doorgeschoven", zegt voorzitter Arno Visser in een reactie op de Miljoenennota. Ook andere organisaties tonen zich kritisch.