Nederland staat voor een dubbele opgave: de woningnood aanpakken én de emissies in de bouwsector verminderen. “Innovatieve bouwconcepten zoals prefab veroorzaken minder uitstoot van CO2, NOx en fijnstof, waardoor vergunningen eerder verleend kunnen worden”, zegt Robert Bezemer, programmamanager bij TNO.
Prefab als sleutel
Prefab bouwen kan de woningbouw versnellen én verduurzamen. “Productie in een gecontroleerde fabrieksomgeving kan leiden tot verder geoptimaliseerde processen, maar ook tot een slimmere logistiek en efficiëntere verwerking op de bouwplaats, met minder afval en lagere emissies”, zegt Bezemer. Binnen het programma SEB-Prefab helpt TNO samen met TKI Bouw en Techniek om innovatieve prefab oplossingen sneller marktrijp te maken. Projecten ontvangen subsidie en begeleiding in hun ontwikkelfase. In 2024 zijn negen projecten gestart, en afgelopen zomer nog eens zeven.
Innovatieve Bouwemissietool
Een belangrijk hulpmiddel bij het ontwikkelen van nieuwe prefab bouwconcepten is de Bouwemissietool (bouwemissies.nl), die de uitstoot van CO2, NOx en fijnstof in kaart brengt. Bezemer: “Daarmee kunnen bouwers tijdens de aanbesteding snel verschillende varianten doorrekenen en nagaan of ze voldoen aan de emissiedoelstellingen.”
Voorbeelden uit de praktijk
Op de Prefab Beurs in Den Bosch lieten TNO en TKI Bouw en Techniek onlangs al de nieuwste prefab oplossingen zien. Deze drie projecten uit het SEB-Prefab programma tonen aan dat prefab direct kan bijdragen aan duurzame en schaalbare woningbouw:
- Next Level gestapelde bouw
In dit project wordt een opschaalbaar bouwsysteem ontwikkeld voor gestapelde prefabconstructies van zeven of meer verdiepingen. Bezemer: “Deze innovatie heeft directe impact: niet alleen door de aanzienlijke reductie van transport- en materieelemissies, maar ook door de toepassing van biobased componenten die dankzij industrialisatie betaalbaar worden. Bovendien maken de lichtere constructies het mogelijk sneller en met minder overlast te bouwen in stedelijke gebieden.”
- Hybride Stapelbouw: 2D biobased-beton
Dit project combineert biobased, lichte en duurzame elementen én geluidsdichte, brandveilige (holle) betonelementen en minder fundering. Het resulteert in forse emissiereductie tijdens de bouw en biedt potentie voor opschaling. De snelle montage van 2D-elementen uit diverse materialen wordt geoptimaliseerd, met focus op emissies, betaalbaarheid, veiligheid, comfort en duurzaamheid gedurende de levenscyclus.
- Kleine woningen, industrialisering gehele keten
In dit innovatieproject worden 13 nieuwe typen (kleine) woningen ontwikkeld die industrieel geproduceerd kunnen worden, volledig bestaand uit prefab elementen die in één dag en met enkel droge verbinden in een hijsbeweging plug-and-play worden gemonteerd. Ook wordt er kennis gedeeld over opschalen van industriële productie, bouwlogistiek, emissieloze hub en bouwplaats.
Dit artikel is gesponsord door TNO.
