Dat bouwplaatsen uitstekend worden beveiligd is tegenwoordig de standaard. Er is geen aannemer meer die denkt dat het zonder goede beveiliging wel losloopt op de bouwplaats. Maar over de gevaren van het niet beveiligen van de bijbehorende digitale 'werkplaatsen' - datadiefstal, ransomware, phishing, enzovoort - is veel minder bewustwording. De cyberrisico's zijn het ondergeschoven kindje van de bouwwereld, zeggen Eric Stiemer en Vincent van Beek van verzekerings- en risicoadviseur Howden.

Kwakman Groep ziet hoe strengere eisen en een groeiend tekort aan vaklieden aannemers onder druk zet. Directeur Kwakman Afbouw Tom Jonk probeert het tij te keren. "We plaatsen nu op elk project een voorman en hebben onze eigen kwaliteitscontrole opgetuigd."

De digitalisering van de bouw is in volle gang, blijkt uit een analyse van de jaarverslagen van tientallen bouwers. Naast het inmiddels onmisbare BIM maken ze in toenemende mate gebruik van innovatieve technieken, zoals digital twin en - in mindere mate - A.I. Grote bedrijven zijn verder dan kleinere en reguliere bouwers en leggen andere accenten dan infrabedrijven.

Een aannemer wil zo min mogelijk belemmeringen. De Afbouwpakketten van Saint-Gobain Solutions en zusterbedrijf Gyproc bieden uitkomst. De prefab op maat gemaakte gipsplaten worden als compleet werkpakket in de juiste werkvolgorde per ruimte geleverd op de bouwplaats. Dat scheelt veel werk in de uitvoering en helpt afbouwers om ongehinderd door te kunnen bouwen.

Een merknaam is soms zo sterk, dat het een zelfstandig naamwoord wordt. Asta staat voor Asta Powerproject, een projectplanningspakket van Elecosoft. Wie een 'Asta' maakt, maakt dus een projectplanning. De tool maakt plannen eenvoudig, met 4D-planningsmogelijkheden en een mobiele app. ''Dit leidt tot betere projectresultaten'', zeggen Björn Schrauwen en Marco van Kemenade van Elecosoft.

BIM is een van de belangrijkste aanjagers van de digitale revolutie in de bouwwereld. Maar hoe vinden gebruikers het in de praktijk om met dit softwaresysteem te werken? Hebben zij nog wensen?

Terwijl 3D-BIM steeds vaker gebruikt wordt in de bouw, is dat met 4D- en 5D nog beperkt. Bij Heembouw is dat anders: dat benut 4D-planningen om veiliger en efficiënter te werken en makkelijker te communiceren met opdrachtgevers.

Een historisch gebouw transformeren tot appartementencomplex is een hele uitdaging, maar digitale technieken helpen een handje. Vaklui kunnen bij de aanpak van het Zuiderziekenhuis in Rotterdam een beroep doen op iPads, digitale kruiwagens en digitale stations

Bouwers kunnen nog een hoop leren over samenwerken. Van elkaar, van het buitenland en van de jongere generatie. Dat vertelt Rob Roef, die namens TNO bezig is aan zijn zesde jaar bij de Cobouw Digitalisering Award. Dit jaar als juryvoorzitter. Hij ziet dat de bouw ideeën nodig heeft: "Nederland heeft last van de wet van de remmende voorsprong."

De nieuwe bril van Apple gaat volgens kenners een revolutie teweegbrengen in de manier van samenwerken in de bouw. "De Vision Pro slaat alles."