Het Re-Tile-System maakt het mogelijk dat tegels simpel van de ondergrond verwijderd kunnen worden waarop ze bevestigd zaten, waardoor deze tegels opnieuw gebruikt kunnen worden of gerecycled kunnen worden tot nieuwe tegels.
Het toverwoord? Losmaakbaarheid. De Jong: “De bouwwereld moet veranderen en wil veranderen. We hebben te veel afval, we hebben te veel CO2-uitstoot. Daar proberen wij op in te spelen. Dit vraagt echter veel van leveranciers. Soms liggen er dan concepten in ons laboratorium op de plank waar nog aan gesleuteld moet worden, omdat er iets ontbreekt. Dingen die wij wel graag zouden willen. Zo lag er ook een idee voor losmaakbaarheid.”
Cradle-to-cradle
Als enige tegelfabrikant wereldwijd beschikt Mosa over een Cradle-to-Cradle Gold full scope certificering, waarmee het bedrijf zich onderscheidt op het gebied van circulaire productie. “Losmaakbaarheid is eigenlijk het laatste stukje, de oplossing om de loop naar circulariteit rond te krijgen. We konden tot nu toe geen tegels die verlijmd zijn terughalen omdat de bestaande tegellijmen - of het nu poeder, pasta of een twee componentenlijm was - onze grondstoffen zouden vervuilen. Het bijzondere van onze samenwerking is dat we elkaar enorm versterken.”
Het materiaal dat Ardex en Mosa gezamenlijk hebben ontwikkeld is gebaseerd op een andere bindmiddeltechnologie. “Er zit bijvoorbeeld geen cement in, het is echt een nieuwe technologie. Dit zorgt ervoor dat de tegels die na zoveel aantal jaren een keer teruggehaald worden en terug gaan naar Mosa vermalen kunnen worden. Dan kunnen zij daar weer een nieuwe grondstof van maken en stoort dit niet bij Mosa in het productieproces”, legt de Jong uit.
Tegelzetter
Ook de eindgebruiker werd meegenomen in de ontwikkeling van het product. De Lange: “Er is niks zo vervelend als iets nieuws brengen waar de verwerker niet mee wil werken. Wij zijn al jaren bezig met het zoeken naar een circulaire oplossing. Maar aan alle opties die we hiervoor bekeken, kleefden te veel nadelen. Ik denk dat het goede aan deze oplossing is dat het heel dicht bij de traditionele manier van werken ligt. Voor een tegelzetter verandert er heel weinig.”
En dat terwijl het om een poederproduct gaat en niet om een pastalijm. De Jong: “We weten dat de markt om pastalijm vraagt. Althans, Nederland is een pastaland. Dat wilden we eigenlijk niet, omdat we dan weer water gaan transporteren en stoffen moeten gaan toevoegen voor de houdbaarheid die de duurzaamheid verminderen. Met dit poeder maakt de tegelzetter als het ware zelf een pastalijm, die 48 uur verwerkingstijd heeft. En tegelijkertijd wel aan de wand droogt en verhardt. De tegels moeten vervolgens 20 tot 40 jaar op de muur of op de vloer blijven zitten. Daarna kun je ze vrij eenvoudig weer losmaken.”
Pionieren
In eerste instantie richten Ardex en Mosa zich met het Re-Tile System op de woningcorporaties en sociale woningbouw. Mosa geeft in Nederland de garantie om tegels terug te nemen. “Op de grote volumes kunnen we dat vrij eenvoudig doen. We zijn nu met partners aan het kijken hoe we dat het beste kunnen aanvliegen. Want het is wel pionieren. We moeten bijvoorbeeld bedenken hoe we dat allemaal gaan documenteren, want we moeten wel weten waar onze tegels met deze tegellijm precies zijn gebruikt. Op de achtergrond gebeurt er best veel. Maar we hebben nog tijd. Wij gaan er vanuit dat wij over tien jaar de eerste tegels terug gaan krijgen”, zegt de Lange.
“Er zijn dan tegels die nog goed genoeg zijn, die we kunnen hergebruiken in andere projecten, dat is re-use. Gaat dat niet, dan kunnen we de tegels laten vermalen tot nieuwe grondstoffen. Dat zijn de twee stromen waar we met het Re-Tile System op inzetten. Maar het scheelt ook in tijd én overlast, dat is bij woningbouwcorporaties natuurlijk heel belangrijk. Renovaties zijn altijd heel ingrijpend voor bewoners dus wil je niet met een breekhamer in een flatgebouw aan het werk zijn.”
Restwaarde
Ook houden tegels hiermee een restwaarde. “Dat verandert ook. Vroeger was het bij sloop gewoon einde levensduur. Het had geen waarde meer, je moest zelfs betalen voor een container om het te laten afvoeren. Dat hoeft straks ook niet meer. Dat zijn allemaal van die bijkomende voordelen. Dat vind ik ook wel mooi aan deze innovatie. Het geeft zoveel ruimte voor nieuwe inzichten. Dat geeft de tegel ook weer een positieve vibe mee. Afval wordt het nieuwe goud.”
