Hoogwaardige recycling: duurzaamheid zonder uithangbord

Hoogwaardige recycling: duurzaamheid zonder uithangbord
Timo Cardol van KAAN Architecten

Op het Rotterdamse bureau van KAAN Architecten wordt intensief samengewerkt en ontworpen aan diverse duurzame projecten op uiteenlopende schaalniveaus. Van kleinschalige ontvangstpaviljoens, verbouwingen en interieurs tot aan grote woningbouwprojecten, onderwijscentra en rechtbanken. Deze projecten hebben vaak een complex karakter en vormen ook een vruchtbare bodem voor het op hoogwaardige wijze integreren van duurzaamheid zonder deze als uithangbord te gebruiken.

Timo Cardol van KAAN Architecten is als managing architect vaak betrokken: “Als bureau hechten we aan het belang van tijdloze ontwerpen, die hun plaats innemen in de context van het verleden, heden en de toekomst. Ook over twintig jaar moet een gebouw nog steeds goed zijn in het licht van de gebruiker en beantwoorden aan de eisen van ambitieuze opdrachtgevers. De uitdrukkelijke vraag om toepassing van duurzame en herbruikbare materialen is meestal gemeengoed, zoals bijvoorbeeld om 40% reeds herbruikt materiaal toe te passen”, vertelt Cardol.

Restricties dagen uit

Vloeren en plafonds vormen veelal een vast en statisch gegeven, maar ook bij de inpandige vormgeving is vaak winst te behalen. “In één van onze grote projecten wilden we met zo min mogelijk draagwanden en kolommen werken, maar we hebben wel met grote overspanningen te maken. Dit betekent dat je op zoek moet naar mogelijkheden ten aanzien van reductie in gewicht. Hierdoor viel voor ons de keus op de toepassing van Metal Stud wanden. Dit mede ook uit het oogpunt van flexibiliteit en snel kunnen bouwen of aanpassen”, zegt Cardol. “Ons werd gevraagd aan de opgaaf van 40% gerecycled materiaal te voldoen. In samenspraak met Gyproc Nederland is hiervoor een nieuwe gipsplaat ontwikkeld”.

Wand bepaalt verhouding

Cardol doelt hiermee op de Gyproc Regips A gipskartonplaten; speciaal ontwikkeld voor de toepassing van duurzame Metal Stud scheidingswanden, voorzetwanden en plafonds met een glad en strak resultaat. “De toepassing van wanden is bepalend voor hoe de gebruiker een ruimte beleefd. Je kunt kiezen voor grote open ruimten, maar er is ook behoefte aan afscheiding om een knusse en warme beleving te ervaren. Een wand bepaalt de verhoudingen”, legt Cardol uit. “Het is misschien niet het meest spraakmakende, maar wel een bepalend streepje op de tekening. Het definieert de ruimte. Ook wil je dat die wanden mooi en glad zijn afgewerkt en uiteraard voldoen aan alle gestelde eisen voor de omgeving waar ze worden toegepast”.

De nieuw ontwikkelde Gyproc Regips A gipskartonplaten bestaan uit een kern van gegarandeerd 30% gerecycled gipsmateriaal met een ommanteling van 100% gerecycled karton. Uiteraard voldoet ook deze nieuwe gipsplaat aan de gestelde eisen ten aanzien van brandwerendheid en geluidsisolatie. “In dit proces is het absoluut belangrijk dat op het moment van hergebruik de gipsplaten in het geheel gerecycled kunnen worden. Ook de markt zal hierop in moeten spelen. Er staan op dit moment nog geen gebouwen klaar, die zich voor recycling volledig terug kunnen geven. Dit op elkaar afstemmen is een volgende opgaaf”, stelt Cardol.

Verantwoord bouwen

Ook ziet Cardol nog verdere mogelijkheden om te verduurzamen in het doorontwikkelen van het demontabel bouwen. “Op dit moment worden er nog veel middelen gebruikt om onderdelen aan elkaar vast te maken, onder andere middels schroeven. Vervolgens zijn er diverse handelingen om die schroefgaten weg te werken en de wanden glad te maken met afwerking of sauswerk. Dit is behoorlijk arbeidsintensief en doet afbreuk aan het recycleproces. Je zou moeten nadenken over de maakbaarheid van de producten tot aan de afwerking aan toe, maar ook hoe je het weer goed en gemakkelijk uit elkaar kunt halen. Misschien met een clicksysteem. Zelf heb ik daar ook niet zo een antwoord op, maar het is wel iets om over na te denken”, aldus Cardol. “Ook dit is weer een idee, maar je hebt ook een realiteit en daar zitten nog heel veel stappen tussen. Tussen de ambitie van de architect en de realiteit van de bouwer zit een spanningsveld. Door met elkaar in gesprek te blijven, ideeën te spuien en met elkaar door te ontwikkelen kunnen we een heel eind komen. Daar is de Gyproc Regips A scheidingswand toch maar weer een mooi voorbeeld van”, stelt Cardol tot besluit.

Dit artikel is gesponsord door Gyproc Nederland.