Aan bekendheid van de RvA ontbreekt het niet in de bouwsector. “Maar wij staan vooral bekend als geschilbeslechter”, zegt bestuursvoorzitter Dorien Willemse. De ervaring leert dat partijen nu vaak pas naar de Raad van Arbitrage stappen als verschildlen in inzicht helemaal uit de hand gelopen zijn, zeker als er ook nog eens veel geld mee gemoeid is. Soms is procederen onvermijdelijk, erkent ze, maar “dat zou de laatste optie moeten zijn”.

Behoud van de relatie

De RvA biedt immers als onafhankelijke deskundige ook een heel scala aan mogelijkheden om conflicten te voorkomen of beperkt te houden. Deze alternatieven zijn alleen minder bekend en daarom wordt er nog weinig gebruik van gemaakt. Willemse ziet daar graag verandering in komen, want alle bouwpartijen zijn erbij gebaat dat ongenoegen niet verder oploopt. “Daarmee herstel of behoud je de relatie en doorbreek je sneller de impasse waarin je zit. Zo kun je ongestoord doorbouwen. En je kunt ervan op aan dat recht wordt gedaan door een onpartijdige derde met kennis van zaken.” De uitkomst kan zijn dat partijen dan concessies moeten doen, maar gelijk krijgen is volgens Willemse vaak niet het belangrijkste. “Het gaat erom hoe je samen door kan gaan met een redelijke oplossing. En niet onbelangrijk: procederen is al gauw vele malen duurder.”

De website van de RvA biedt een uitsplitsing naar de drie hoofdtaken: begeleiden, bemiddelen en beslissen. “Mensen kennen ons vooral van het beslissen, maar we willen graag begeleiden en bemiddelen meer onder de aandacht brengen.”

In een recent gestarte campagne belicht de RvA welke mogelijkheden bouwpartijen zoal hebben om hulp te krijgen bij het vroegtijdig oplossen van hun conflicten. Een van die oplossingen van de RvA is zakelijke bemiddeling, mediation. Het voordeel is dat de RvA-mediators over gedegen bouwkundige kennis beschikken, aldus Willemse. “Er zijn veel mediators, maar het is best lastig om gespecialiseerde mediators te vinden met kennis van de bouw die kunnen meedenken. Wij hebben veel technische arbiters met allerlei verschillende achtergronden in de bouw.”

Onafhankelijke deskundigen inzetten

Een andere optie is de AdviesRaad. Dat is een commissie van deskundigen die opdrachtgever en opdrachtnemer samen aanwijzen en die vanaf het begin tot het einde verbonden is aan een project, met als doel: voorkomen van conflicten of door bemiddeling zorgen dat ze beperkt blijven. Inschakelen van een AdviesRaad leent zich vooral voor grote en gecompliceerde projecten. Zeker als er scherp onderhandeld is over het contract of als er innovaties zijn die nog niet eerder toegepast zijn. “Het is geen goedkope oplossing, maar je moet het wel in proportie zien”, zegt Willemse. “Vaak gaat het om miljoenenprojecten, dan vallen de kosten relatief gezien best mee.”

Deskundigen van de RvA kunnen daarnaast ingezet worden om hun oordeel te geven over een specifieke kwestie, zoals een technisch probleem, de oorzaak van een fout of de staat van het bouwwerk. “Zo’n deskundigenbericht kan nodig zijn bij een rechtszaak, maar is ook nuttig zonder dat er een conflict is. Het onafhankelijke oordeel van arbiters kan juist helpen bij het voorkomen daarvan.”

Bouwpartijen die een snelle oplossing zoeken, kunnen verder overwegen om gebruik te maken van Fast Track-procedures. Dat kan alleen als er sprake is van een beperkt aantal twistpunten waarvoor op korte termijn een bindend of richtinggevend advies wordt gevraagd.

Intakeloket

Om bouwpartijen goed te informeren over alle procedures en instrumenten van de RvA is er sinds een paar maanden een intakeloket met een apart telefoonnummer: 030 - 2330165. Daarmee kun je een afspraak maken voor een kosteloos gesprek om te kijken wat de beste oplossing is bij onenigheid. Vooral voor wat kleinere aannemers en opdrachtgevers met geen eigen juristen in dienst is dat een laagdrempelige manier om een goede afweging te kunnen maken, zien ze bij de RvA.

Proactief handelen in UAV-GC

In de UAV-GC 2025 (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen), de herziene versie die begin dit jaar gepubliceerd is door CROW, wordt nu ook gewezen op mogelijkheden als mediation, bemiddeling en Fast Track-procedures als voorstadium van of alternatief voor arbitrage of een procedure bij de rechter. Dat juichen ze bij de RvA van harte toe. “Dit soort opties al opnemen in je contract is altijd verstandig”, meent Willemse. “Het is net als met huwelijkse voorwaarden. Je kunt beter afspraken maken als je nog van elkaar houdt, dan wanneer je die moet uitonderhandelen als je elkaar niet meer kunt luchten of zien.”

Dit artikel is gesponsord door Raad van Arbitrage in bouwgeschillen.