Om de duurzaamheidsdoelen in de bouw te realiseren, stijgt de vraag naar biobased bouwmaterialen. “Innovatieve partijen werken met passie aan mooie producten van hout en vezels, maar slagen er vaak niet in de kloof naar de markt te dichten”, zegt Niels Vonk, Scientist Innovator bij TNO. “De business case voor biobased blijft uitdagend omdat bedrijven specifieke kennis, middelen of faciliteiten missen om grotere volumes te produceren. Juist dát is nodig voor brede marktadoptie.”
TNO wil deze situatie doorbreken met het Biobased Building Materials Innovation Center, het BBMIC. Hier vinden marktpartijen de juiste expertise en faciliteiten om kansrijke materialen te ontwikkelen en in kleine series te produceren.
Panelen met 30 procent circulair hout zijn zelfs sterker en stijver dan gewone CLT-platen”
Houten hoogbouw
Een veelbelovend materiaal is circulair CLT (c-CLT): kruislings verlijmde panelen van meerdere lagen hout. “CLT is ideaal om snel en flexibel biobased mee te bouwen”, vertelt Vonk. “Zelfs voor hoogbouw. CLT wordt nog duurzamer als je afvalhout gebruikt. Het mes snijdt aan twee kanten: je voorkomt CO2-uitstoot door het niet te verbranden én je vermindert de vraag naar nieuw hout. Uit ons onderzoek blijkt dat de kwaliteit net zo goed kan zijn.”
Juiste houtje op de juiste plek
Gelamineerde houtproducten zoals CLT zijn bij uitstek geschikt voor toepassing van circulair hout omdat je het juiste houtje op de juiste plek kunt plaatsen. “Op plekken met veel spanning gebruik je sterker hout”, aldus de Scientist Innovator. “Uit ons onderzoek blijkt dat panelen met 30 procent circulair hout zelfs sterker en stijver zijn dan gewone CLT-platen.”
C-CLT in de praktijk
The Urban Woods, specialist in duurzame woonconcepten, gebruikt c-CLT al in een appartementencomplex in Delft. Architect Tim Vermeend: “TNO is met BBMIC echt de katalysator van circulair houtgebruik. De toekomst van c-CLT is groot. Als we duurzame materialen een tweede leven geven, blijft hun positieve impact behouden. Zonder c-CLT missen we een enorm potentieel aan CO2-opslag.”
BBMIC brengt biobased materialen naar de markt
Het Biobased Building Materials Innovation Center is een pre-productie faciliteit met de volgende technologielijnen:
1. Van afvalhout tot kozijn of deur
Afvalhout wordt gescand op afmetingen, volumieke massa en metaal, zoals spijkers. Robots verwijderen het metaal, meten het vochtgehalte en zagen het hout op maat. Daarna worden de delen gevingerlast, geschaafd en met een vacuümpers verlijmd tot nieuw kozijn- of deurhout.
2. Van pallethout tot CLT
Eenmalige pallets, die nu vaak verbrand worden, krijgen een tweede leven. Na het verwijderen van metalen delen wordt het hout verwerkt tot circulair c-CLT.
3. Van vezel tot plaatmateriaal
Vezels uit onder meer paprikaplanten en takhout worden geperst tot platen. Er wordt geëxperimenteerd met biobased lijmen én met binderless persen onder hoge druk en temperatuur.
4. Overige lijnen
TNO ontwikkelt ook een extrusie- en pultrusielijn voor het combineren van vezels en bindmiddelen. Daarnaast wordt gewerkt aan hybride CLT: dit zijn CLT-panelen met geïntegreerde biobased platen of isolatie.
Geautomatiseerde productie
TNO start binnenkort met kleinschalige productie van c-CLT in het BBMIC. “We werken aan een grotendeels geautomatiseerde lijn”, zegt Niels Vonk. “Daarmee willen we laten zien wat er kan en marktpartijen inspireren om zelf aan de slag te gaan met c-CLT in allerlei samenstellingen.”
Samen met TNO bouwen aan een biobased toekomst? Bezoek de website en ontdek de mogelijkheden.
Dit artikel is gesponsord door TNO.
