Daken zijn hot. Door klimaatverandering en verstedelijking heeft het dak een andere functie gekregen. Mensen willen naar buiten, maar grond is duur. En dan is er nog de opwarming van de aarde en de problemen rondom regenwaterafvoer.
Heerkens zag jaren geleden al dat omhoog denken de toekomst had. Waar het dak veelal werd gezien als functioneel, zag hij mogelijkheden. “We wilden het breder trekken, want we zien groen, energie en het dak als ontmoetingsplaats, zoals een speeltuin.” Na de verbreding van betonfabriek naar dakdesign, zag Heerkens toekomst voor multifunctionele daken. De economische crisis gooide roet in het eten. “Mensen wilden toen niet eens een duurdere kleur bestellen. Alles was grijs.” Maar nu staat het multifunctionele dak volledig in de spotlights.
Energieke tegels
Zoontjens heeft diverse systemen ontwikkeld voor het opvangen van regenwater en energie. De nieuwste is een tegel die zonne-energie oplevert. In Utrecht werkt het bedrijf aan het eerste project. Op het dakterras van een penthouse kan worden gezeten en gegeten, terwijl de tegels energie halen uit het zonlicht. “Het zijn zwarte glastegels van glas en daar zitten pv-cellen in, net als bij een zonnepaneel. Dat kan gebruikt worden als gewone beloopbare tegels en je kunt het combineren met groen.”
We zien groen, energie en het dak als ontmoetingsplaats”
Al die zwarte daken, het beton en asfalt in de stad, zorgen ervoor dat het in de stad een paar graden warmer is dan op daarbuiten. Zwarte bitumen kan in de zomer 80 graden Celsius worden en dat is een straalkachel, waar niemand op zit te wachten. Voor dit hitte-eilandeffect kunnen daken ook een oplossing bieden, want groen verkoeld. “Wij zeggen dan zelfs: iedereen heeft over groendaken, maar wij praten over gebruiksdaken of functionele daken. Een dak helemaal groen maken met vegetatie, is geen bruikbaar dak. Dat is vergelijkbaar met een tuin zonder terras. Het kan functioneler door het te combineren met bestrating. Dat kan keramiek, hout of groen zijn, zodat je het gebruiksvriendelijk maakt en mensen het dak ook op kunnen en daarvan genieten.”
Een andere innovatie is het opslaan van water onder de tegels. “Dat hebben we net als tegels die zonne-energie opleveren ook met een partner ontwikkeld, die het systeem daarvoor levert. ” Dit systeem zorgt ervoor dat de piekbelasting van het riool wordt verminderd, wat een steeds groter probleem wordt. Het vertragen van het water dat via daken het riool instroomt, is een oplossing hiervoor.
Bewustwording
Het zijn uiteindelijk gemeenten, ontwikkelaars, gebouweigenaren die in zulke systemen moeten investeren en dat ziet Heerkens meer en meer gebeuren. Eindelijk, want Heerkens maakte zich vijftien jaar geleden al hard voor de multifunctionaliteit van het dak. “Wat we de laatste vier, vijf jaar zien is ook de bewustwording. We hebben jarenlang geprobeerd mensen te stimuleren het dak te gebruiken en ik denk dat het de nu pas echt doordringt.” Het bedrijf is dit jaar weer genomineerd voor het Dak van het Jaar voor een ontmoetingsplaats op een daktuin in Ermelo.
Wij praten over gebruiksdaken of functionele daken”
De grootste ontwikkelingen in Nederland gebeuren op plaatsen waar gemeentes stimuleren en subsidiëren. Een goed voorbeeld daarvan is de gemeente Rotterdam. Om die groep bewust te maken, zit Zoontjens in tal van netwerken, zoals Dutch Green Building Council en het convenant van Zuid-Holland.
Louis Vuitton
Zoontjens is meer en meer een coalitiepartner geworden. Een dakspecialist die meedenkt met architecten en hun bijzondere wensen. Een goed voorbeeld is de Canadees-Amerikaanse architect Frank Gehry die een geschikte oplossing zocht voor zijn La Fondation Louis Vuitton pour la Création in Parijs. De vijf dakterrassen bestonden uit een natuurstenen tegels die een duurzame afwerking moest krijgen.
Gehry kwam bij Zoontjens met de vraag of hij natuursteen uit de Bourgogne kon gebruiken voor de daken, want dat zou ook rondom het gebouw komen te liggen. En hij wilde de ruimte daaronder voor bekabeling en afwatering gebruiken. Dat gaat eigenlijk niet samen. “Daar hebben wij een volledig systeem voor ontwikkeld, die ook nog eens sterk genoeg moest zijn om de onderhoudsvoertuigen à 6,5 ton te kunnen dragen,” vertelt een enthousiaste Heerkens.
“Ze waren al een jaar bezig een partij te vinden die dat zou kunnen doen. Ze kwamen bij ons naar aanleiding van een artikel over een winkelcentrum in Zuid-Frankrijk. Het is een van de duurste dakterrassen geworden die we ooit hebben gemaakt. De techniek die we daarvoor hebben ontwikkeld gebruiken we nu nog. Als iemand nu vraagt: ik heb een dakterras maar daar moet ook een vrachtwagen overheen kunnen, dan hebben wij daar oplossingen voor.”
Dit artikel is gesponsord door Zoontjens.
