Rendement is vaak een van de belangrijke criteria waar partijen naar kijken als ze zich oriënteren op de warmtepompenmarkt. “Dat is ook niet zo vreemd”, meent Joachim van den Enden, productmanager commerciële warmtepompen bij een Nederlandse fabrikant voor klimaatbeheersing c.q. warmte en warm water. “Het rendement en de kwaliteit van de warmtepomp vormen samen het besparingspotentieel van het toestel. En energiebesparing is uiteindelijk het uitgangspunt bij verduurzaming.”
Aandacht voor (s)COP
“Warmtepompen hebben energie (elektriciteit) nodig om energie (warmte of koude) te leveren”, legt Van den Enden uit. “Het rendement van een warmtepomp is de verhouding tussen de gebruikte elektriciteit in kilowattuur (kWh) en de geleverde warmte of koude in kWh. Dit wordt uitgedrukt in de Coefficient of Performance (COP); een warmtepomp die voor elke geproduceerde 4 kWh aan warmte 1 kWh aan elektriciteit gebruikt, heeft dus een COP van 4. Omdat de temperatuur van de bron (lucht of water) van invloed is op het COP, fluctueert het COP per seizoen. Om toch een ‘gewogen’ beeld te vormen van het rendement gebruiken veel fabrikanten daarom de Seasonal Coefficient of Performance (sCOP): het gemiddelde COP over een heel jaar. Met de sCOP kun je het rendement van verschillende warmtepompen gemakkelijk vergelijken.”
Energiebesparing is uiteindelijk het uitgangspunt bij verduurzaming”
Meer dan aankoopprijs
Bij het vervangen van verwarmingsinstallaties speelt de aanschafprijs van de nieuwe installatie begrijpelijkerwijs ook een belangrijke rol. Toch is het volgens Van den Enden belangrijk dat gebouwbeheerders en -eigenaren zich niet blind staren op de aanschafkosten van een warmtepomp. “De prijs van een warmtepomp is meer dan alleen de aankoopprijs. Het is minstens zo belangrijk om te kijken naar de sCOP. Hoe hoger die is, hoe minder elektriciteit je nodig hebt en hoe lager de maandelijkse energierekening. Een toestel met een hoger rendement verdient zich dus sneller terug.”
Terugverdienen investering
Met goed onderhoud kan een warmtepomp vijftien jaar of langer meegaan. De gebouweigenaar heeft gedurende de levensduur van het toestel de financiële voordelen van een beter renderende machine. Het is dus verstandig om te kijken naar de total cost of ownership in plaats van enkel de aanschafkosten. Van den Enden geeft aan dat er voor goed renderende warmtepompen diverse subsidies en financiële regelingen zijn om de ‘scherpe randjes’ van een eventueel hogere aankoopprijs af te halen.
Financiële regelingen
Een van de financiële regelingen die gelden voor de aanschaf van een warmtepomp voor de utiliteit is de Energie-investeringsaftrek (EIA) voor ondernemers. “Deze regeling houdt in dat de ondernemer 45% van de investeringskosten kan aftrekken van de fiscale winst bij de belastingopgave”, legt Van den Enden uit. Gemiddeld genomen levert de EIA ondernemers een besparing op van 11%. Daarnaast is er voor renovatietrajecten ook nog de ISDE-subsidie voor installaties onder de 70kW.
Een toestel met een hoger rendement verdient zich sneller terug”
Ondersteuning
Ondersteuning bij de keuze en het ontwerp is minstens zo belangrijk om tot het beste resultaat te komen als subsidie of fiscale regeling. “Denk daarbij vooral aan het goed informeren van de klant en het begeleiden van de installateur bij het ontwikkeltraject van het warmtepompsysteem”, licht Van den Enden toe. “Een warmtepompsysteem is namelijk een redelijk specialistisch systeem dat om een zorgvuldig ontwerp en een nauwkeurige installatie en inregeling vraagt. Het is dus van groot belang dat dit van kop tot staart goed wordt geregeld. Wij helpen de installateur graag door hem of haar te begeleiden in dat proces, zodat de warmtepomp na de installatie en het inregelen zijn rendement haalt. Een warmtepomp is een precisie-instrument met randvoorwaarden en wij kunnen helpen om ervoor te zorgen dat alles naar behoren functioneert.”
Goed inlezen
Volgens Van den Enden is het belangrijk dat mensen die de aankoop van een warmtepomp overwegen zich goed inlezen. “Een warmtepomp is meer dan alleen een duurzaam toestel om mee te verwarmen. Veel warmtepompen zijn bijvoorbeeld ook geschikt om ruimtes mee te koelen; de werking van de warmtewisselaar wordt dan omgedraaid. Dat is een stukje multifunctionaliteit bij het creëren van een comfortabel binnenklimaat die de cv-ketel niet heeft. Maar je moet ook rekening houden met het geluidsaspect. Idealiter merken jij en je buren zo goed als niets van je lucht/water-warmtepomp. In ons dichtbebouwde land is een investering in een zo stil mogelijke lucht/water-warmtepomp daarom zeer de moeite. Een paar decibel minder is al een wereld van verschil.”
Een warmtepompsysteem vraagt om een zorgvuldig ontwerp en een nauwkeurige installatie en inregeling ”
Ondergrondse bron
Lucht is niet de enige bron van warmte; het is ook mogelijk om de warmte uit de bodem en grondwater te benutten als warmtebron. Grondgebonden warmtepompen hebben meerdere voordelen ten opzichte van lucht/water- en lucht/lucht-warmtepompen vertelt Van der Enden. “De grondgebonden water/water-warmtepomp haalt zijn warmte en koude uit een ondergrondse bron die niet gevoelig is voor de buitentemperatuur. De aanleg van de bron brengt hogere opstartkosten met zich mee, maar door het aanzienlijk hogere rendement kan deze warmtepomp toch voor veel utiliteitsgebouwen interessant zijn. Doordat de grondgebonden warmtepomp in de stookruimte staat is het een stille krachtpatser. Een ander, bijkomend voordeel van grondgebonden warmtepompen met een open bron is dat ze gebruik kunnen maken van warmte- en koudeopslag. Dit verhoogt de efficiency nog verder.”
Nieuwbouw en bestaande bouw
Van den Enden geeft aan dat warmtepompen geschikt zijn voor zowel de realisatie van duurzame nieuwbouw als voor de verduurzaming van bestaande utiliteitsgebouwen. “In nieuwe utiliteitspanden waar duurzaamheid een belangrijke rol speelt, zijn warmtepompen essentieel. Je kunt helemaal ‘van gas los’ en ze zorgen mede voor een hogere BREEAM-score van een pand. Maar ook in bestaande utiliteitsgebouwen is de warmtepomp een effectieve manier om te verduurzamen. Doordat er in de huidige generatie warmtepompen toestellen zijn die afgiftetemperaturen van 65 graden halen, zijn ze een prima, energiezuinig en milieuvriendelijk alternatief voor de cv-ketel. Met dergelijke warmtepompen kun je ook meteen goed uit de voeten als je hem voor de productie van warm tapwater wilt gebruiken.”
Ongeacht het systeem is een warmtepomp altijd een goede investering in een duurzame toekomst”
Toekomstgericht verwarmen
In principe is er voor elke verwarmingsvraag een antwoord met een warmtepomp. “Het verschilt per situatie of je 100% van je warmtevraag – en soms koudevraag – met warmtepompen kunt invullen”, aldus Van den Enden. “Bij de vraag naar hele hoge afgiftetemperaturen of voor plotselinge piekvragen is de warmtepomp minder geschikt. Een mogelijke oplossing is dan een combinatie van een of meerdere warmtepompen met een zuinige cv-ketel met een hoog rendement. De warmtepompen verzorgen dan de ‘basislast’ en de cv-ketel komt in actie bij piekvragen. Doordat de warmtepomp het overgrote deel van de verwarming voor zijn rekening neemt, gaat je gasverbruik heel sterk omlaag. En zodra er een duurzame variant beschikbaar is voor aardgas – bijvoorbeeld een landelijke uitrol van bijmenging van waterstofgas of biogas – kunnen sommige moderne cv-ketels hier al mee overweg. In andere gevallen moet dan de ketel worden vervangen om volledig duurzaam te verwarmen. Ongeacht het systeem is een warmtepomp altijd een goede investering in een duurzame toekomst; ook in de utiliteit.
Dit artikel is gesponsord door Remeha.
