Wereldwijde woningbehoefte oplossen met 3D-betonprinter

Wereldwijde woningbehoefte oplossen  met 3D-betonprinter

Onder leiding van de 31-jarige Berry Hendriks verovert CyBe Construction de wereld met 3D-betonprinten. Deze technologie is volgens hem dé oplossing voor de wereldwijde woningbehoefte. De in 2013 opgerichte start­up uit Oss ontwikkelt zelf de software, die de in eigen huis gemaakte printers en ingekochte robots vervolgens aansturen. Hendriks: "Deze manier van bouwen is snel, goedkoop én duurzaam. 3D-betonprinten is de toekomst, CyBe is al begonnen en wil voorop blijven lopen."

Daar staat de jonge ondernemer dan, in een open vergaderruimte op de eerste verdieping van een door hemzelf ontwikkeld pand aan de Kanaalstraat in Oss. Aan de hand van schema’s, tekeningen, filmpjes en foto’s heeft Hendriks in iets minder dan een uur verteld over de razendsnelle opmars van CyBe, het in 2013 opgerichte bedrijf dat zich heeft toegelegd op 3D-betonprinten.

Het pand – ruim, modern en gezellig ingericht – is in eigendom van Hendriks Bouw & Ontwikkeling, het bijna honderd jaar oude bedrijf dat wordt geleid door zijn vader. Berry Hendriks heeft jarenlang gewerkt voor het familiebedrijf, onder meer als projectleider. CyBe Construction is momenteel een van de gebruikers van het pand. Op de plek waar zo’n vijftig jaar geleden de prefab betonfabriek van Hendriks Bouw & Ontwikkeling stond, heeft CyBe een eigen laboratorium ingericht, onder meer om materialen te testen. Zonder innovatie geen vooruitgang, aldus Hendriks.

“De Nederlandse bouw zit in de tweede en derde industriële revolutie, CyBe zit in de vierde. Het gat tussen de derde en de vierde revolutie is groot.” De vierde revolutie wordt onder meer gekenmerkt door robots, nanotechnologie en automatisering.

Wereld veroveren

Cybe
Betonprinter van CyBe. Beeld: Cybe.

Zijn doel met CyBe? Risk spelen, antwoordt hij resoluut. Maar dan in het echt. Met andere woorden: met CyBe wil hij de wereld veroveren. Dat doet Hendriks overigens niet alleen. Hij werkt graag samen met andere partijen, als ze maar innovatief zijn: van universiteiten en bouwbedrijven tot ICT-specialisten en robotbouwers.

Hendriks – een snelle denker én prater – staat naast een plaatje met daarop een deel van de wereldkaart. Vanuit Nederland – of liever: vanuit Oss – staan een aantal pijlen getekend naar onder meer Italië, Dubai, Saoedi-Arabië, Indonesië, India, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. Stuk voor stuk landen waar CyBe actief is, of de komende jaren actief gaat zijn. Hendriks lijkt even uitgepraat. En hij lacht.

De Ossenaar is aardig op weg om de wereld te veroveren, samen met de vijftien mensen die bij CyBe werken. “Innovatieve technologie, ik omarm het. Ik geloof heilig in parametrisch ontwerpen en 3D Concrete Printing. Het bouwproces kan daardoor sneller en goedkoper, terwijl er goede kwaliteit wordt geleverd. Het is bovendien een duurzame manier van bouwen. Deze technologieën gaan de bouwwereld veranderen, daar ben ik van overtuigd. Met CyBe wil ik daarin voorop lopen. Dat lijkt aardig te lukken, want we zijn in veel landen actief. Ik werk intussen samen met de grootste bouwbedrijven ter wereld. Ik was vorig jaar meer dan de helft van het jaar in het buitenland.”

Laboratorium in de woestijn

CyBe’s eerste project was niet in eigen stad of land, maar midden in de woestijn in Dubai. In opdracht van de Dubai Electricity and Water Authority (DEWA) heeft CyBe het zogenaamde R&Dronelab in 3D geprint. In dit laboratoriumgebouw doet DEWA onderzoek naar de inzet van drones. Voor de bouw van dit gebouw – met een vloeroppervlakte van 168 meter – is gebruikgemaakt van een mobiele 3D-printer. Hendriks: “We waren verantwoordelijk voor de engineering en de constructie. Toen ik de klus aannam, beschikte ik nog niet eens over een mobiele printer, maar die kwam gelukkig snel. Met printer en al zijn we met een paar mensen in het vliegtuig gestapt, op weg naar Dubai.”

Het laboratorium is in nog geen drie weken geprint. De betonmix – CyBe Mortar – is een duurzame mortel, zonder chlorides en metaaldelen. Na een uur mag het al belast worden. Het gebouw bestaat uit 24 elementen van elk circa 3,5 meter hoog. Vanwege de hitte, het directe zonlicht en eventuele zandstormen gebeurde het printen onder een bijna zes meter hoge tent. Soms werd ook ’s nachts geprint. Een van de voordelen van printen op locatie is dat er nauwelijks transportkosten van materialen zijn. Met dit project heeft CyBe zichzelf in elk geval aardig in de kijker gespeeld: in Dubai staan meer projecten op stapel.

Totaalconcept

Cybe
CyBe realiseerde in het voorjaar van 2018 een ander prestigieus project: een villa voor Salone del Mobile, een toonaangevende designbeurs. Afbeelding: CyBe.

Op het plein voor de Dom in Milaan realiseerde CyBe in het voorjaar van 2018 een ander prestigieus project: een villa voor Salone del Mobile, een toonaangevende designbeurs. CyBe werkte samen met onder meer een architect en een constructiebedrijf. Printer, mortel en alle kennis eromheen kwamen van het bedrijf uit Oss. De villa – met woonkamer, slaapkamer, keuken, badkamer en dakterras – is binnen 48 uur geprint. De realisatie van deze villa is gebaseerd op het idee dat de revolutie van technologie de kwaliteit van leven in de toekomst gaat verbeteren.

Eerder dit jaar verkocht het bedrijf uit Oss een betonprinter aan een prefab betonfabrikant uit Japan. CyBe leverde niet alleen de printer, maar ook de mortel en software. Werknemers van dit Japanse bedrijf kregen in Oss instructies, zodat ze in eigen land zelf aan de slag kunnen gaan met het printen van onder meer toiletunits, (onderdelen) van gebouwen, bruggen en rioolputten. Hendriks: “We printen zelf, maar verkopen ook printers als totaalconcept, waarbij de afnemers worden begeleid en gecertificeerd, zodat ze zelf aan de slag kunnen gaan.’’

Implementatie

Nederlandse bouwbedrijven zijn sceptisch, heeft hij ondervonden. Tijdens gesprekken met enkele bouw­bedrijven kwamen volgens hem eigenlijk steeds drie mogelijke opties ter sprake, als het gaat om implementatie van 3D-betonprinten. “Optie een is de technologie omarmen, samenwerken en implementeren. Door proces- en sociale innovatie moet de organisatie wel worden aangepast. Dit wordt als lastig ervaren. De tweede optie is omarmen, samenwerken en implementeren, maar vervolgens de organisatie niet willen of kunnen aanpassen. Op die manier zal de innovatie echter niet succesvol zijn en bloedt het dood. Of ze omarmen de technologie niet en gaan dus ook niet samenwerken, de derde optie. Ze hopen dat het overwaait en gaan over tot de orde van de dag. Vaak wordt voor de derde optie gekozen. Veel bedrijven kozen voor implementatie van andere technologieën, denk aan BIM. Ze zijn nog druk met de implementatie van BIM en de afstemming van hun bedrijfsprocessen.”

Het begin

CybeDe eerste ideeën voor CyBe ontstonden al in 2010. Hendriks studeerde op dat moment aan de TU Eindhoven, daarnaast werkte hij als projectleider voor het familiebedrijf. Hij kreeg de opdracht om 12 nieuwbouwwoningen in Cuijk te realiseren. Dat moest onder grote tijdsdruk. Het lukte hem echter om in vijf weken tijd van niks tot een definitief ontwerp te komen, inclusief bestek. Normaal gesproken duurt zo’n proces minstens een maand of vijf. Met zijn team volgde hij onder meer een BIG BIM-cursus.

Lang verhaal kort: het lukte hem om het gehele proces van ontwerpen en engineeren veel efficiënter te organiseren. De vraag ‘waarom we bouwen zoals we bouwen’, hield hem heel erg bezig. Hij moest denken aan de professor van een universiteit in Californië die hem vertelde dat 3D betonprinten dé oplossing zou zijn voor de wereldwijde woningbehoefte. Hendriks: “Als hij deze technologie kan ontwikkelen, kan ik dat ook. Samen met anderen. We hebben kennis genoeg in Nederland. Zo is het begonnen.”

Hendriks was voorbestemd om bij het familiebedrijf te blijven. Als jochie van acht werkte hij al op de repo-afdeling (papier vouwen), op zijn tiende deed hij klusjes op de bouwplaats. Toen hij vijftien was, zat hij in de betonstortploeg. Kortom, hij was er vroeg bij. Hij heeft zijn zinnen echter gezet op CyBe. Zijn slogan: Have fun, Be amazing, Stay happy and Live long! Hij probeert zijn personeel daarin mee te nemen. Het leven bestaat uit meer dan werken, aldus Hendriks. Ondertussen is hij met CyBe wel hard op weg om de wereld te veroveren.