Dat beton lang meegaat, weten we allang. Wie in Rome is geweest deze zomer, heeft het met eigen ogen kunnen aanschouwen. Het Pantheon, het Colosseum. Ook in andere landen zijn voorbeelden van gebouwen die al meer dan honderd jaar meegaan. “Ik ben naar Schotland op vakantie geweest,” vertelt Alexander van Tintelen, directeur bij Van Nieuwpoort. “In Edinburgh heb ik een eeuwenoud kasteel en kerk bezocht. Deze bouwwerken staan nog, terwijl van naastgelegen panden niets meer over is. Dat is bijzonder, maar laat zien dat als we willen, gebouwen makkelijk 100 tot 200 jaar mee kunnen gaan.”
Aanpasbaarheid
Dat vraagt om een omslag in denken, en in de manier van bouwen. “Woningcorporaties bouwen nu vaak woningen voor 50 tot 60 jaar. In deze periode hebben ze het benodigde rendement behaald en wordt een woning afgeschreven. De woning wordt in zo’n geval vaak gesloopt. Wanneer je gaat bouwen voor een langere levensduur, kun je veel meer rendement uit een woning halen. Dat betekent wel dat je bij de bouw andere keuzes moet maken. Hoe zit het met de aanpasbaarheid van de woning? Kan een eengezinswoning makkelijk worden omgevormd naar een meergezinswoning of woningen voor alleenstaanden? Of kan een woning een andere functie vervullen, zoals bijvoorbeeld een bedrijfsruimte? Hoe makkelijker een gebouw is aan te passen voor nieuwe gebruikers of andere functies, hoe langer het gebouw mee kan gaan.”
Vooruitdenken
Bouwen voor een periode van honderd jaar of meer, kunnen we dat wel? “Als we niets anders gaan doen, verandert er ook niets. We kunnen ons in Nederland simpelweg geen andere visie veroorloven. We moeten woningen voor een langere periode kunnen laten staan, want met ons huidige bouwtempo doen we er jaren over om onze achterstand weg te werken. Het vraagt echter wel dat iedereen binnen de bouwkolom mee gaat doen. Je kunt het als partij niet alleen.”
Van Tintelen is optimistisch dat de kentering gaat komen. “Aan het niveau van onze architecten en constructeurs kan het in ieder geval niet liggen. Steeds meer partijen zijn bereid mee te denken.”
Glazen bol
Een aanpasbaar gebouw maken is echter één ding, maar daarmee is de toekomst van een gebouw nog niet gegarandeerd. Niemand kan immers in een glazen bol kijken. “Wellicht wordt er in de toekomst een weg aangelegd en moet de woning alsnog verdwijnen. Zorg er dan voor dat de woning goed te demonteren is, en dat dak, wanden en vloeren elders te gebruiken zijn. Ook dat moet gemeengoed worden binnen de bouw. Ook al kost dat in aanvang wellicht wat meer, op de langere termijn levert dit zeker winst op.”
Vaneg-woningen
In sommige gevallen zijn bestaande woningen prima aanpasbaar of gaan ze veel langer mee dan de periode waarvoor ze waren beoogd. Dat geldt bijvoorbeeld voor Vaneg-woningen, die na de oorlog massaal prefab gebouwd zijn en voornamelijk bestaan uit beton met een houten gevel. “De gevel is inmiddels zo lek als een mandje en het gevelbeeld was vaak eentonig, maar het betonnen casco is ruim en kan nog jaren mee. Dit soort woningen hoeft dus niet te worden gesloopt. Een nieuwe gevel kan al genoeg zijn”, aldus Van Tintelen.
Dit artikel is gesponsord door Betonhuis Constructief Prefab. #bouwenomtelatenstaan
