Voor woningbouwcorporaties is de energietransitie vooral een kwestie van kennis delen

We zien in de bestaande bouw grofweg drie vormen van verduurzaming.

1. Gebouwen worden gesloopt en nieuw gebouwd naar moderne maatstaven. Dit betekent altijd toepassing van duurzame installatietechniek.
2. Gebouwen worden uitgebreid gerenoveerd in combinatie met bouwkundige aanpassingen aan de schil.
3. Stapsgewijze verduurzaming: gebouwen worden op natuurlijke momenten gedeeltelijk of gefaseerd verduurzaamd.

Wat zijn de juiste duurzame stappen?

Met name bij de stapsgewijze verduurzaming ligt een grote uitdaging. Hoe kun je bij mutaties of klein onderhoud verstandige maatregelen nemen, die de duurzame doelstelling op lange termijn niet ondermijnen? Oftewel: Spijtvrij verduurzamen. Voorbeeld: bij reguliere cv-ketel vervanging is de stap naar lage temperatuurverwarming of een hybride warmtepomp een overweging. Bij kozijnvervanging is naast dubbel glas ook het aanbrengen van balansventilatie een optie. Hierdoor vervallen de natuurlijke toevoerroosters in het glas. Kleine maatregelen zoals kierdichting kunnen prima in het regulier onderhoud worden meegenomen. Dan wordt een gebouw stapsgewijs klaargestoomd voor een route naar aardgasloos. Er zijn veel wegen naar de klimaatdoelstellingen van Parijs. Daarvoor is een goed stappenplan belangrijk.

Een nieuwe kijk: totale levensduur gebouw centraal

Voorheen werden bouw- en renovatieprojecten vooral aangevlo­gen vanuit stichtingskosten en hiervoor beschikbare budgetten en financieringen. Natuurlijk blijven de initiële kosten belangrijk, maar steeds meer opdrachtgevers kijken naar de kosten over de totale levensduur van een gebouw, de zogeheten total costs of ownership (TCO). En dat is ook de filosofie die Breman omarmt. Dit dwingt een bouwteam ook te kijken naar de gevolgen van ke­uzes voor de lange termijn. Een hoger comfort tegen betaalbare lasten. Slim kijken naar de exploitatiefase van een gebouw door te focussen op de beheersbaarheid van de exploitatiekosten. Een langere levensduur, beheersbaarheid en spijtvrije keuzes. Hogere initiële kosten kúnnen onder aan de streep veel voordeliger en beter zijn.

Welke technieken kunnen we toepassen?

Warmtepompen, warmtenetten, mogelijke andere cv-ket­elvervangers: de markt wordt overspoeld met nieuwe instal­latietechnieken die in de bouwregelgeving goed gewaardeerd worden. Woningen stappen over op lagere temperatuurverwarm­ing. Koeling wordt steeds belangrijker. Maar ook is er een groe­iende aandacht voor de binnenluchtkwaliteit door middel van ventilatie. Daarnaast is er ook nog het vraagstuk tussen indivi­duele en collectieve systemen. De energietransitie geeft nieuwe mogelijkheden in centrale én decentrale opwekking van energie, en vele varianten. Met collectieve technieken, zoals warmte/ koude-opslag of centrale verwarmingssystemen met decentrale tapwaterbereiding, zijn energetisch goede prestaties te behalen. Al die technische mogelijkheden vragen om goede kennis.

Eerst de installaties, of eerst isoleren?

Elk gebouw is verschillend en kan om een andere aanpak vragen. Feit is dat een goed geïsoleerde woning minder energie vraagt, en dat betekent dus dat er ook aandacht uit moet gaan naar de schil. Vraagbeperking is de eerste en een belangrijke stap in de trias energetica. Feit is ook dat het aandeel installat­ietechniek in een gemiddelde woning steeds groter wordt. Een valkuil is dat het technisch te complex wordt: men ziet door de bomen het bos niet meer of mist strategische stip op de horizon. Dit leidt tot verkeerde keuzes.

Concepten: repetitie en processen beheersen

Of het nu gaat om grote of kleine verduurzamingsvraagstukken: corporaties zoeken vooral naar renovatieconcepten die bij hen passen. Sleutelwoorden bij effectief verduurzamen zijn snelheid, schaalbaarheid en zo min mogelijk overlast voor bewoners. Dit betekent dat bouwprocessen goed voorbereide, geoliede machines moeten worden waarin taken en verantwoordelijkheden helder zijn. Een goed op elkaar ingespeeld bouwteam kan in het proces veel winst behalen. De toepassing van BIM, prefab, digitale hulpmiddelen en ervaring met corporatiewoningen bevorderen het eindresultaat.

Focus op beleving in plaats van techniek

Het draait niet altijd om techniek, maar wat de techniek voor opdrachtgevers en bewoners betekent. Installatiebedrijven leveren warmte en comfort, in plaats van ketels en ventilatiesystemen. Ontzorging is belangrijk geworden: mooi voorbeeld hiervan is beheer op afstand. Installaties kunnen op afstand gemonitord worden, zodat prestaties worden bewaakt en afwijkingen worden gesignaleerd voordat ze voor bewoners zichtbaar worden. Zo wordt het bezoek van een servicemonteur plots een positieve verrassing. Wanneer een verduurzaming een comfortverbetering betekent, heeft een bewoner een positief perspectief.

Hoe kunnen wij ondersteunen?

Breman Installatiegroep heeft als landelijke koploper in duurzame installatietechniek haar knowhow en ervaringen verzameld, en ondergebracht in het Kenniscentrum Energietransitie. Hiermee is Breman dé kennispartner op het gebied van het verduurzamen van het woningbezit van woningbouwcorporaties, vastgoedbeheerders en ontwikkelaars.

Strategieontwikkeling

De specialisten van het Breman Kenniscentrum Energietransitie kun­nen u helpen om op basis van de parameters die de corporatie belangrijk vindt een visie op het woningbezit te ontwikkelen of te verbeteren. Hier worden de klimaatdoelstellingen, de overheids­doelstellingen en de technische en financiële mogelijkheden en ambities van de corporatie vastgelegd. Het Kenniscentrum Ener­gietransitie helpt met goede verduurzamingsadviezen. Breman Installatiegroep heeft met de Breman Academy in Zwolle een prikkelende locatie waar u zich kunt laten inspireren om handen en voeten te geven aan uw missie en visie.

Dit artikel is gesponsord door Breman.