Engobe-techniek: meerwaarde voor de bakstenen gevel

Engobe-techniek: meerwaarde voor de bakstenen gevel
Een kijkje in de fabriekshal van De Rijswaard waar de Kameleon-collectie wordt gemaakt.

Bakstenen zijn in verschillende oppervlaktestructuren verkrijgbaar: bezand, onbezand of wasserstrich. Bij steenfabriek De Rijswaard gaan ze met de nieuwe Kameleon-serie nog een stap verder. Bakstenen uit de Aqua-serie krijgen een engobe-laagje om ze een nog aansprekender karakter te geven.

Baksteen heeft van nature al een karakteristieke uitstraling en duurzame kleur als gevolg van het productieproces. De samenstelling van natuurproduct klei, het mengen van meerdere kleisoorten en het op verschillende temperaturen bakken in de meest zuinige ovens van Nederland, dat alles zorgt ervoor dat bakstenen in honderden kleurnuances verkrijgbaar zijn. Op de website van De Rijswaard zien we dat de hoofdgroepen uiteen lopen van naturel, grijs, geel, oranje, via rood, bruin, paars tot zwart.

Daarnaast wordt onderscheid gemaakt in collecties met een steeds grotere of verfijndere kleurkracht en nuancering. De Rijswaard heeft uiteraard een eigen Rijswaard-collectie en ook een exclusieve Sterrewaard-collectie. Deze is vervaardigd uit de fijnste en zuiverste klei van de Westerwald-kleigroeves bij Koblenz (Duitsland) en van de uiterwaarden van grote Nederlandse rivieren. Nieuw is dat de Rijswaard en Sterrewaard sorteringen nu ook in strip verkrijgbaar zijn, waarmee wordt ingespeeld op de groeiende vraag naar geprefabriceerde gevelelementen met een bakstenen uiterlijk.

Groeiende vraag naar specials

Om nog beter tegemoet te kunnen komen aan de wensen van architecten en particulieren importeert De Rijswaard uit steenfabrieken in Italië, België en Spanje een fraaie collectie stenen, te weten S.Anselmo, Ploegsteert en Cerámicas Mora. Aangezien de vraag naar bakstenen met een karakteristiek uiterlijk blijft groeien en de betaalbaarheid van (geïmporteerde) specials eveneens onderwerp van gesprek is, blijft De Rijswaard voortdurend bezig om te vernieuwen en te verbreden.

Dat brengt ons bij de Aqua-collectie: 21 bakstenen met een enigszins glad oppervlak als gevolg van de waterfilm die het bezanden (nodig om stenen gemakkelijk uit de vorm te halen) overbodig maakt. Groot voordeel hiervan is dat deze ‘wasserstrich’ bakstenen aan de zichtzijde een veel frisser uiterlijk hebben, met krachtiger kleuren. Het is een op zichzelf al zeer aantrekkelijke gevelsteen, maar door er een extra behandeling aan toe te voegen, krijgen ze een nog aansprekender karakter.

Aqua Grijs Zwart WF blokverband

Engobe geeft nog meer karakter

Engobe is een glazuurachtige techniek die we ook veel aantreffen bij het verfraaien van keramische voorwerpen. Steenfabriek De Rijswaard past deze techniek nu ook toe om het oppervlak van bakstenen een nog aansprekender uiterlijk mee te geven. De Kameleon-collectie is onbezand aan de zichtzijdes en uitgevoerd in het waalformaat. Door de reducerende stookwijze kennen deze sorteringen een vrij sterke nuancering in de basis. De toevoeging van engobe laat deze bakstenen aan de oppervlakte ook lichtjes schitteren, waardoor ze een visueel nog aansprekender geveloppervlak vormen.

Vooralsnog wordt de engobe-techniek toegepast bij een negental bakstenen uit de Aqua-collectie: Aqua geel bruin; Aqua bruin geel; Aqua oranje wit; Aqua grijs zwart; Aqua grijs wit; Aqua grijs geel; Aqua bruin blauw; Aqua bruin wit en Aqua oranje blauw. Gezamenlijk vormen deze negen engobe-bakstenen de Kameleon-collectie.

Aqua Oranje Wit WF wildverband

Dunne kleisuspensie in de mal

Wouter Langendijk, adviseur bij De Rijswaard, vertelt ons graag hoe de engobe-techniek in de fabriek wordt toegepast: “Engobe is een dunne kleisuspensie met daaraan toegevoegd kleurstoffen (oxiden). Hierdoor krijgen de bakstenen extra kleurtinten. Van de 22 mallen in onze pers kunnen 8 mallen met engobe worden ingespoten voordat de klei er in komt en dat geeft de bakstenen een mooi genuanceerd uiterlijk.”

Wouter legt ook uit waar de naam van de engobe-collectie op is gebaseerd: “We spuiten de engobe op onze aqua (wasserstrich) bakstenen. Op dit moment hebben we negen verschillende standaardstenen in deze serie. Deze serie hebben we kameleon genoemd, de gevel verandert namelijk door de kleurtinten. De kleurtinten gaan van geel tot blauw en van wit tot zwart.”

Innovatie belangrijk speerpunt binnen De Rijswaard

De Rijswaard in het Gelderse Aalst is de grootste steenfabriek van ons land. Al meer dan 120 jaar vormen de handvormbakstenen de basis van het Rijswaard-assortiment. De steen wordt gemaakt door de klei in vormbakken te persen en voor of na het bakken verder af te werken. Innovatie is een van de belangrijkste speerpunten binnen De Rijswaard. Deze innovatieve productieomgeving draagt niet alleen bij aan een kwalitatief hoogwaardig product, maar zorgt ook voor een hoge mate van efficiëntie in het productieproces. De productie gaat continu door, enerzijds om een hoge capaciteit te behalen, anderzijds om optimaal gebruik te maken van de duurzame energie die in de fabriek wordt opgewekt. Er wordt in twee ploegendiensten gewerkt om jaarlijks 130 miljoen bakstenen te produceren.

Lees ook: Sterrewaard-collectie geeft de gevel meer persoonlijkheid.

Dit artikel is geponsored door Steenfabriek De Rijswaard