“Ik ben geboren in Eritrea. Mijn ouders vluchtten toen ik heel jong was naar Sudan. Daar heb ik op de middelbare school gezeten en vervolgens electrical engineering aan de universiteit van Khartoum gestudeerd.”
De opgelaaide burgeroorlog in Sudan deed Edrees besluiten wederom te vluchten. In 2009 kwam hij in Nederland in een asielzoekerscentrum terecht. “Je komt hier als vluchteling om jezelf te redden. Maar zodra je veilig bent, ben je volgens mij verplicht om aan jezelf te werken. Zeker als je, zoals ik, een goede opleiding hebt. Ik begrijp natuurlijk ook dat veel vluchtelingen de eerste tijd wel iets anders aan hun hoofd hebben. Toch kan ik het al mijn lotgenoten aanraden: ga weer studeren. Werk aan een nieuwe toekomst.”
Taalcursus
Via een andere vluchteling kreeg Edrees een flyer van het UAF in handen. Dat is een stichting die hoger opgeleide vluchtelingen helpt in Nederland te studeren en een baan te vinden. Edrees: “Ik heb me direct aangemeld en ben meteen begonnen met een intensieve taalcursus Nederlands. Had ik tenminste iets te doen in het asielzoekerscentrum. Het UAF regelt dat je een goede cursus op een universiteit in de buurt kunt doen. In mijn geval was dat in Tilburg.”
Zodra Edrees de Nederlandse taal op niveau B1 (eenvoudig Nederlands) onder de knie heeft, mag hij kiezen welke studie op hbo-niveau hij wil volgen. Hij is dan ondertussen statushouder, wat wil zeggen dat hij in Nederland mag blijven. “Het motiveerde me nog meer om in Nederland te studeren. Want ik snap dat werkgevers hier niets kunnen met mijn diploma’s uit Sudan. Je begint als vluchteling gewoon weer opnieuw en moet bovendien harder werken dan anderen. Dat is nou eenmaal zo. Dat ik gevlucht ben is geen excuus om niets te doen.”
Met ondersteuning van het UAF begint Edrees aan de opleiding elektrotechniek aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Hij doorloopt de opleiding in krap drie jaar. “Snel? Ach, het meeste had ik tijdens mijn studie in Khartoum al gehad. Ik deed de studie eigenlijk voor de tweede keer. De meeste theorie kende ik dus al. Het moeilijkst is de taal. Ik vind nog steeds dat ik niet goed Nederlands spreek.”
Arbeidsmarkt
Na zijn studie hielp het UAF Edrees met de voorbereiding op de arbeidsmarkt. “Ze noemen dat Jobsupport: hele intensieve begeleiding waarbij ze je helpen met het zoeken naar een baan, maar ook met praktische zaken. Hoe bereid je je voor op een sollicitatie? Hoe schrijf je een goede brief? Hoe stel je je op? Ik had een mentor die me heeft geholpen met het maken van mijn cv en met het verbreden van mijn netwerk.”
Edrees maakte serieus werk van het solliciteren. Hoeveel brieven hij heeft geschreven, weet hij niet meer, wel dat het er veel waren. “Ik was super actief. Heb ook heel veel bedrijven opgebeld. Maar je merkt dan toch al snel dat het gat tussen werkgevers en vluchtelingen erg groot is. Je moet als vluchteling echt bewijzen dat je een Europese mentaliteit hebt. Ik heb veel afwijzingen gehad. Maar ook daar leer je van. Het motiveerde mij juist om nog beter mijn best te doen.”
Uiteindelijk wordt Edrees teruggebeld door TRACÉ. Hij moet een talenttest doen, een motivatiebrief schrijven en wordt daarna toegelaten tot het young talent programma van de technisch dienstverlener. “Sinds september 2015 werk ik via TRACÉ bij CoNet. Vooral om werkervaring op te doen. Ik vind het geweldig. Heb het heel erg naar mijn zin. Werkinhoudelijk is het interessant en je leert bovendien het snelst als je in een omgeving zit met andere professionals. Ik leer dagelijks nieuwe dingen en krijg de mogelijkheid me te bekwamen in het softwarepakket Siemens PCS7. De sfeer is hier ook heel prettig. Fijne collega’s die me goed begeleiden.” Een nadeel is er ook. Edrees staat op slechte dagen twee keer twee uur in de file van en naar zijn werk. “Het is het enige minpuntje. Gelukkig maakt mijn werk de file minder erg.”
Blijven leren
Edrees maakt enthousiast gebruik van de mogelijkheden die hij bij TRACÉ krijgt. “Ik heb al de nodige intensieve trainingen achter de rug en er zijn nog een paar cursussen die ik via het young talent programma wil volgen. Blijven leren. Tijdens een eerdere stage heb ik gezien hoe belangrijk industriële automatisering wordt. Daar wil ik in verder.”
Of hij trots is op wat hij in betrekkelijk korte tijd in Nederland bereikt heeft? “Trots is niet het goede woord. Ik ben al 34 jaar en had eigenlijk verder willen zijn in mijn leven. Ik heb er vrede mee, het is nou eenmaal zo gelopen. Dit was niet mijn droom die ik tien jaar geleden had. Toen droomde ik over een andere toekomst.”
INTERVIEW door Armand Landman
Voor een vluchteling is bouwen aan een nieuwe toekomst in een vreemd land geen eenvoudige missie. Maar met hard werken en veel studeren is Maamun Edrees erin geslaagd om zijn plek te vinden op de arbeidsmarkt en zijn draai in Nederland.
Dit interview is eerder gepubliceerd in de Cobouw Special Opleiden & Ontwikkelen, die op 22 maart 2016 is verschenen.
