Om netcongestie op te lossen moet Liander het elektriciteitsnet fors verzwaren. De netbeheerder wil tempo maken. "Hoe meer standaard, hoe beter."

Netbeheerders investeren de komende jaren tientallen miljarden euro is het verbeteren van de capaciteit van het stroomnet. Maar bijna de helft van de projecten loopt vertraging op.

Netcongestie is vaak geen fysiek probleem, maar een afstemmingsvraagstuk. In veel gebieden staat nabij opwek klaar - wind en zon - , terwijl afnemers om de hoek juist vastlopen op hun aansluiting. Omdat die stromen niet in balans zijn, kondigt de netbeheerder congestie af.

De energietransitie legt een ongekende druk op het elektriciteitsnet. Waar bijvoorbeeld netbeheerder Enexis vroeger jaarlijks zo'n tien transportverdeelstations bouwde, moet dat aantal komende jaren groeien naar circa 120 per jaar. "Dat betekent dat we in tien jaar tijd het net, waar we honderd jaar over hebben gedaan om op te bouwen, moeten verdubbelen", zegt Geert Heidekamp, manager productiestraten Noord bij Enexis.

Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht vrezen dat de woningbouw stil komt te liggen door netcongestie. Nu krijgen woningbouw en kleinverbruikers in de steden voorrang om aangesloten te worden op het elektriciteitsnet, dat in de vier steden overvol is. Onduidelijk is of deze voorrangsregels vanaf 2026 ook nog gelden. Op 1 januari komt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) met een nieuw prioriteringskader.

Om te kunnen voldoen aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord moet Nederland vaart maken met de energietransitie. Daarvoor is onder andere een gestage uitbreiding van het elektriciteitsnet nodig. Advies- en ingenieursbureau Antea Group kijkt samen met netbeheerders, aannemers en overheden hoe dit veilig en efficiënt kan plaatsvinden. Mark van Esterik, adviesgroepmanager Milieu & Energie Oost, vertelt hoe de inzet van ArcGIS helpt bij de planning en uitvoering hiervan.

Netbeheerder Alliander heeft de aannemers bekendgemaakt die komende jaren honderden stroomnetten in het land gaan verzwaren. Daarmee is tussen 1 en 5 miljard euro gemoeid.

'Netbewust bouwen' kan een antwoord zijn op netcongestie. Een nieuwe handreiking laat zien hoe bouwers, ontwikkelaars en installateurs dit kunnen doen.

De Veerse Gatdam krijgt momenteel een rij boorgangen onder zich door. Een unicum, want van een Deltawerk blijf je normaal gesproken af. Dijkbeheerders kijken met argusogen mee bij het aanlanden van 525 kV-stroomkabels voor elektriciteitstransport uit offshore-windparken.

BAM Energie & Water gaat voor Enexis een forse netverzwaring uitvoeren. Tegelijkertijd wordt ook de drinkwatervoorziening aangepakt in een gezamenlijke aanbesteding van circa 600 miljoen euro.