Vakmanschap ontstaat door meters maken en vooruitdenken

Vakmanschap ontstaat door meters maken en vooruitdenken

Wie dacht dat het traditionele metselwerk aan het verdwijnen is, vergist zich. Ondanks het oprukken van prefab worden er nog steeds huizen en gebouwen steen voor steen opgemetseld. En er is veel werk in de restauratie en renovatie van oude gebouwen. Metselaar Remco de Groot (27) werkt bij Koninklijke Woudenberg, gespecialiseerd in restauratiewerk.

Waar ben je nu mee bezig?

“Ik werk op het moment aan de restauratie van museum De Lakenhal in Leiden. Dat wordt uitgebreid met nieuwbouw en helemaal gerestaureerd. Het is een groot werk, want het gebouw wordt van voor tot achter aangepakt. Ik ben nu bezig met het metselwerk van het oudste gedeelte.”

Waar bestaat dat werk uit?

“Het uithakken van scheuren, schoonmaken van voegen en het inboeten van nieuwe stenen in delen van de muur waar de oude stenen onbruikbaar zijn
geworden.”

Nieuwe stenen?

vakman metselen“Nou ja, natuurlijk niet nieuw. We gebruiken vaak stenen die weliswaar niet uit dezelfde muur komen, maar wel dezelfde eigenschappen en uiterlijk hebben. Dus je probeert om stenen te vinden die uit andere projecten, bijvoorbeeld sloop, zijn bewaard. Om metselwerk echt goed te restaureren, moet je wel weten over welke steen het precies gaat, en moet je hopen dat bepaalde stenen makkelijk opnieuw te vinden zijn. Er zijn handelaren in oude bakstenen, maar soms kan het heel moeilijk zijn, bijvoorbeeld als je enkele echt heel oude stenen zoekt. Er worden niet zo vaak middel­eeuwse muren gesloopt.”

Doe je dit werk al lang?

“Al zo’n 9 á 10 jaar. Ik heb eigenlijk al vanaf mijn geboorte metselaar willen worden.”

Wat trok je zo aan in het metselwerk?

“Mijn vader is metselaar, dus ik zag hem vroeger al aan het werk, en ik vond het prachtig. Vooral als hij bezig was met sierwerk. Ik liep als kind al vaak met hem mee. Het lag dus voor de hand dat ik hem zou volgen.”

Wat vond je vader daarvan?

“Hij grapt wel eens: ʻJe had beter een vak kunnen leren’, maar hij vindt het best leuk, denk ik. En hij weet ook wel dat een baan op kantoor niks voor mij was geweest. Ik werk graag met mijn handen.”

En dan speciaal het restauratiewerk?

“Ja. Nieuw metselwerk is ook mooi, maar vaker rechttoe, rechtaan meters maken. Restauratiewerk is meer allround. Bij dit werk is het soms echt puzzelen: hoe herstel je het oude metselwerk op een zo goed  mogelijke manier? Hoe pak je het aan? Er komt veel meer denkwerk bij kijken. En vakmanschap. Je hebt met metselwerk te maken, maar ook met oude ijzers die behandeld moeten worden. Het is meer een  kwestie van vooruitdenken.”

En je komt nog eens ergens...

“Zeker! Bij Koninklijke Woudenberg werken we aan allerlei monumentale gebouwen. Ik heb zelf drie jaar rondgelopen in het Rijksmuseum en plekken gezien die voor de bezoeker verborgen blijven. Je komt soms echt op plekken die weinig mensen kennen, zoals in oude forten of bovenop het schip van een oude kerk.”

Is het vervelend om vaak buiten te werken?

“Soms. Van vorst of wind heb ik niet zoveel last, daar kun je je op kleden. Maar regen kan vervelend zijn. Als je nat wordt, heb je het de hele dag koud. Maar met het mooie weer is het natuurlijk lekker om buiten te zijn.”

Wissel je vaak van plek?

“In principe ben ik wel op hetzelfde project te vinden, maar het gebeurt ook dat op verschillende projecten metselaars nodig zijn. Woon-werkverkeer is soms wel lastig. Ik woon zelf ik Gorinchem, en iedere dag naar Leiden is best een eind. Ik zit ‘s ochtends om kwart over vijf in de auto en ben ‘s middags rond vijf uur weer thuis. Mijn collega moet nog verder, die haalt me op en zet me weer af. Maar het gebeurt ook vaak
genoeg dat ik een stuk dichter bij huis werk.”

Is er nog veel werk voor metselaars?

“We hebben een groot tekort aan mensen. Er is nog een oude generatie aan het werk, maar er zijn maar weinig mensen van mijn leeftijd. En ik zie ook niet zoveel mensen van een opleiding afkomen. Ik heb wel gehoord dat opleidingen zelfs gestopt zijn omdat er te weinig aanmeldingen waren. En dat is jammer, want het metselwerk zal niet snel verdwijnen. Zeker niet als het over restauratie gaat.”

Heb je een advies voor beginnende metselaars?

“Geef je ogen goed de kost, en probeer een opleiding te vinden. Ik ben zelf begonnen in de nieuwbouw, en die ervaring is goed geweest. Om vakman te worden moet je meters maken.”