Zonder verzekeringen wordt er niks gebouwd, terwijl de bouwopgave zeer gigantisch groot is: tot 2030 moeten zo’n 1 miljoen huizen worden gebouwd. “Dat aantal wordt bij lange na niet gehaald”, zegt Sander Twigt van verzekeringsmakelaar Anchor Insurance. “Neem 2023. Het doel was 100.000 nieuwe woningen, het waren er 73.000.” De verwachtingen voor 2024 zijn ook niet best: 65.000 woningen. De doelstellingen worden volgens Twigt niet gehaald door gebrek aan grond, hoge rente en gestegen bouwkosten.

Construction All Risks

Anchor Insurance bemiddelt voor nagenoeg alle top tien – en vele andere – bouwbedrijven in Nederland. Door de grote vraag hebben bouwbedrijven in de afgelopen jaren andere werkmethodes ontwikkeld. Dat heeft gevolgen voor de CAR-verzekering en aansprakelijkheidsverzekering. CAR staat voor Construction All Risks. Met deze verzekering wordt schade aan of door het werk aan bestaande eigendommen verzekerd; van een kraan die een brugdeel kapot laat vallen, stormschade aan een werk in aanbouw, tot brand aan de modules voor prefab woningen die in de fabriek worden gemaakt.

Modulair bouwen

Caroline Elderhorst en Sander Twigt kennen de bouwwereld van binnen en van buiten en houden de ontwikkelingen en trends nauw in de gaten. Elderhorst: “Neem de opmars van modulair bouwen. Er zijn voordelen: er wordt onder geconditioneerde omstandigheden gewerkt, er is meer controle op de kwaliteit, het leidt tot afvalreductie, er zijn minder faalkosten, minder uitstoot van CO₂, de werkomstandigheden zijn veiliger en er is minder overlast voor de omgeving. De modules gaan op een dieplader en worden vervolgens naar de bouwplaats gereden, waar ze in elkaar worden gezet. Maar met een kant-en-klare module hangt er veel waarde in de kraan. Gaat het mis tijdens hijswerkzaamheden, bijvoorbeeld omdat het hard waait, dan is de schade groot.”

Opstarten na brand

Ook in de fabriek zelf kan het fout gaan, vervolgt Elderhorst. “Ik was laatst in een fabriek toen een kozijn in een module werd geplaatst, maar dat ging mis: het kozijn viel, de ruit viel aan diggelen. Ik wil ermee aangeven dat de risico’s aan het verschuiven zijn. Het werken met robots is mooi, zeker gezien het gebrek aan vakkrachten. De kans op een fout is misschien niet zo groot, maar maak je een seriematige fout in een douchecabine, dan heb je honderd douchecabines die niet goed zijn. En wat als er brand uitbreekt in een woningfabriek? Niet alleen je voorraad gaat verloren, ook de fabriek staat een tijd stil. Opstarten na een brand kan heel lang duren.”

Risico's zijn veranderd

Twigt benadrukt dat de premies door innovaties en andere nieuwe ontwikkelingen min of meer gelijk zijn gebleven, maar dat de risico’s zijn veranderd of verschoven. “We dringen er bij aannemers op aan om de nieuwe risico’s in kaart te brengen. Ga in gesprek met je adviseurs zodat de polissen die wij schrijven ook aansluiten op die nieuwe risico’s en aannemers dus verzekerd zijn van dekking. Verzekeraars willen echt wel kijken naar innovatieve ontwikkelingen, maar ze moeten goed inzicht hebben in risico’s en de mogelijke schade die daaruit voortvloeit. Het is dus heel belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven.”

Nieuwe risico's

Voorbeelden van andere duurzame ontwikkelingen die nieuwe risico’s met zich meebrengen, zijn het gebruik van indak-zonnepanelen, WKO-boringen en de plaatsing van thuisbatterijen in woningen. Elderhorst: “Bij indak-zonnepanelen neemt de kans op brand toe, net als bij thuisbatterijen. Als het eenmaal brandt, is het ook moeilijk te blussen.”

Nieuwe bouwmaterialen

Naast nieuwe werkmethodes maken bouwbedrijven steeds meer gebruik van nieuwe bouwmaterialen. Denk aan biobased materialen zoals stro, vlas en uiteraard hout. Wie kiest voor houtbouw, heeft een meer verzekeringsbudget nodig. Er kleven namelijk nieuwe risico’s aan, zoals brand, water en vocht. Wanneer eenmaal vocht in het hout zit, krijg je het er moeilijk uit.

“Verzekeraars gaan eisen stellen aan geconditioneerd opslaan van hout”, zegt Elderhorst. “Ze willen weten in welke periode van het jaar wordt gebouwd. Zomer of winter? Het aantal hoosbuien groeit. Met beton is dat niet zo erg, met hout wel. Daarom verplichten steeds meer verzekeraars preventieve maatregelen.”

Hergebruik van bouwmaterialen

Een andere ontwikkeling is dat steeds meer bouwmaterialen worden hergebruikt, zegt Elderhorst. “Aannemers gaan steeds meer werken met gerecyclede materialen, zoals betonnen liggers of houten binten. Hoe sterk zijn ze? Zijn ze stevig genoeg? Dat wil een verzekeraar weten. Daarom is certificering belangrijk. Een voorbeeld: je gebruikt bij een nieuwbouwproject oude binten. Als later blijkt dat er schade is, moet een hergebruikte bint worden vervangen door een nieuwe. De herbruikbare bint is ingekocht voor tien, terwijl een nieuwe bint vijftien kost. Hoe doe je dat qua verzekeringen? Daar moet je goede afspraken over maken.”

Voortbestaan van het bedrijf

Er zijn nog steeds veel aannemers die het afsluiten van een CAR-verzekering als een sluitpost zien. Elderhorst stond laatst op een bouwplaats in het centrum van een stad, met een grote kraan. “Ik vroeg de aannemer: stel, die kraan valt om, heb je dan nagedacht over de gevolgen? Dat had hij niet. De schade is in zo’n geval niet te overzien, een goede verzekering kan uitkomst bieden. Er zijn genoeg voorbeelden van bedrijven die - door het niet in kaart brengen van de risico’s - failliet zijn gegaan. Grote bedrijven hebben tegenwoordig wel verzekeringsspecialisten in dienst, maar kleinere bouwbedrijven niet. Ik snap het ergens ook wel, want een aannemer wil bouwen. Maar verzekeren gaat ook over het voortbestaan van je bedrijf. Het is vooral van belang om gedekt te zijn bij een calamiteit. Daarom is risicomanagement aan de voorkant zo belangrijk.”

Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

Een belangrijke ontwikkeling die ook van invloed is op nieuwe risico’s en verzekeringen in de bouw, is volgens Twigt de invoering van de wet Kwaliteitsborging voor het bouwen. Met de Wkb wil de overheid meer toezicht en controle in de bouw. “Ook hier is sprake van verschuiving van een risico: van gemeente richting aannemer. Een aannemer moet een dossier opbouwen van alle werkzaamheden. Wanneer een bewoner schade heeft, moet een aannemer kunnen aantonen dat hij zijn werk goed heeft gedaan. De bewijslast komt dus bij de aannemer te liggen. De wet is een paar maanden geleden ingevoerd, dus we weten niet goed hoe het uitpakt, maar ik vermoed dat aannemers meer claims gaan krijgen. De schadelast in de bouw zal daardoor toenemen.”

Technische onderbouwing

Wanneer aannemers een CAR-verzekering en aansprakelijkheidsverzekering willen afsluiten, is het belangrijk dat Elderhorst en Twigt zoveel mogelijk informatie hebben om de juiste polissen te schrijven. Ze willen een bestek, tekeningen, een grondrapport, funderingsadvies, informatie over de palen en de ondergrond, of er wordt getrild of gedrukt, of er met staal of hout wordt gebouwd. Alles. Elderhorst: “Die technische onderbouwing is heel belangrijk om een goede CAR-verzekering af te sluiten. Ik heb liever acht A-viertjes dan twee.”

Twigt vult aan. “Onderbouw wat je gaat doen, wees eerlijk en transparant, geef ook aan waar de knelpunten liggen. Weghouden van informatie heeft geen zin. Hoe transparanter je bent, hoe eerder een verzekeraar bereid is mee te werken aan een adequate dekking. Het is vaker gezegd: zonder verzekeringen wordt er niet gebouwd.”

Dit artikel is gesponsord door Anchor Insurance.