Het streven is om steeds meer circulair te bouwen en bestaande producten te hergebruiken. Het bouwwerk van nu is de bron van grondstoffen voor de toekomst. Het roept associaties op met het bouwen van blokken of lego in onze kinderjaren. Je kunt het uit elkaar halen en weer in een andere vorm in elkaar zetten. Maar lukt dit ook in de ‘echte’ bouw?
Circulariteit vraagt ook om een aanpassing in mentaliteit. Mensen zijn nogal eens wispelturig en zien graag dat alles aan hen moet worden aangepast, nieuw is en na gebruik zonder probleem kan worden afgedankt. Maar er is ook goed nieuws: gelukkig verschijnen er steeds meer tweedehandswinkels die floreren en kennelijk voorzien in een behoefte. Voor de bouw lijkt dit toch iets ingewikkelder, maar ook hier komen steeds meer positieve voorbeelden.
Hergebruik
De optimale vorm van hergebruik van een bouwwerk is herbestemming. Meestal betekent dit een verandering van functionaliteit van een bouwwerk. Bij gebouwen is dit soms een behoorlijke uitdaging. Hoe maak je van een kerkgebouw woningen of van een school een studentenhuisvesting en wat kun je met kantoren die nu te groot blijken te zijn? Als gevolg van corona werken we tenslotte meer thuis. Een fenomeen dat naar alle waarschijnlijkheid niet meer weggaat.
Mogelijke problemen zijn de indeling van het pand en de installatievoorzieningen (water, verwarming/koeling en elektra). Zij zijn vaak verre van optimaal voor de nieuwe functie. Te weinig natte cellen, centrale luchtverwarming/ventilatie versus individuele wensen. Bij een make-over is dit over het algemeen prima oplosbaar.
Een andere vorm van hergebruik is producten een nieuw leven toebedelen. Een prefab viaduct dat door toegenomen verkeersintensiteit niet meer voldoet, kan bijvoorbeeld worden ingezet op een minder drukke locatie.
Bij gebouwen zou dit ook kunnen, maar omdat de maatvoering vaak afwijkt, is dit een lastige opgave. Bij een ontwerp waarin hergebruikte materialen worden toegepast, moet hier vanaf het begin rekening mee worden gehouden. De kans op restmateriaal is wel aanwezig, bijvoorbeeld van de 20 vloerelementen zijn er maar 16 nodig en dan ook nog 1,2 meter korter.
De meest simpele vorm is hergebruik van materialen. Denk hierbij aan granulaat als vervanging van toeslagmateriaal in beton of voor de fundering van wegen. Hoe schoner het granulaat hoe beter toepasbaar.
Vrije indeling
De vrij indeelbaarheid, de flexibiliteit van een bouwwerk, komt het gebruik en vooral ook het toekomstig gebruik van dit bouwwerk ten goede. Prefab beton biedt de mogelijkheid om industrieel respectievelijk modulair te bouwen maar toch met een vrijheid van indeling en uitstraling.
Met vrije overspanningen is de indeling natuurlijk ook vrij te bepalen, maar met de instortingen voor de installaties kan al in een eerder stadium rekening worden gehouden met individuele wensen. Het kan nog veel verder, namelijk de vrijheid bij het bepalen van de sparingen voor trappen en ramen of de uitstraling van de gevel.
Door met elementen te werken en een handige opbouw zou je in bepaalde situaties de gevels in latere fases nog kunnen veranderen, maar of dat nu zo duurzaam is, kun je je afvragen.
Vormvrijheid
Het mooie van beton is; je kunt het gieten in bijna alle vormen.
Kijk naar de mooie gevels van bijvoorbeeld Hourglass in Amsterdam, waar de gevel taps lopen als ware het een zandloper. Of naar de stemvorken in de gevel van het nieuwe culturele centrum in Den Haag, Amare. Een ander goed voorbeeld is het parkeerhuis in Oostenburg waar in de robuuste gevel een knipoog wordt gegeven aan het rijke havenverleden.
Het biedt ook mogelijkheden om bestaande bouwwerken een facelift te geven. Naoorlogse flats met enkel glas in de gevel en krappe balkons voor net aan vier kratten bier kunnen met nieuwe prefab betonnen balkons een volledige nieuwe moderne uitstraling gegeven worden. Ze kunnen dan gemakkelijk weer 50 jaar mee.
Tot slot
De prefab betonindustrie is een flexibele high-tech wereld. Een wereld die continu in beweging is en volop bezig is om de doelstellingen van de rijksoverheid van 2030 en 2050 te halen. Een wereld waar de toekomst in zit.
Voor meer informatie kunt contact opnemen met Taco van den Broek van Betonhuis
Dit artikel is gesponsord door Betonhuis.
