De prijs van duurzaamheid
Duurzaamheid is geen trend, maar pure noodzaak. Daar zijn we inmiddels wel van overtuigd. Maar toch, we kennen allemaal ook het dilemma: moeten we gaan isoleren, zonnepanelen plaatsen, het gas afsluiten en overstappen op all electric of nog maar even niet? Budgettaire overwegingen staan het nemen van duurzame maatregelen nog vaak in de weg. Zo vraagt een warmtepomp voor verwarming en warm water een iets hogere investering dan een conventionele installatie. Verdienen we dat wel terug? Subsidies en fiscale regelingen kunnen wel een extra duwtje geven, maar wat we vooral zoeken is duidelijkheid en zekerheid. Duidelijkheid over de kosten en baten en liefst harde garanties over de energiebesparing.
Enige tijd geleden schreven we hier een blog over het groene break even point van de warmtepomp. Aan de hand van een vergelijking van de CO2-uitstoot van de warmtepomp en de CV-ketel rekenden we voor u uit wat de minimale COP van de warmtepomp moet zijn om ook daadwerkelijk een positief effect op het milieu te hebben. Willen we nu weten wat het economische omslagpunt is dan moeten we met geheel andere elementen gaan rekenen. De prijs van energie en de energiebelasting zijn hierin grotendeels bepalend.
Een mud warmte
Wie zich verdiept in de huidige energieprijzen, belandt in een doolhof van energie-eenheden. Je kunt aardgas inkopen in m3, elektriciteit in kWh, stadsverwarming in Gigajoules, dieselolie in liters, propaan in kilo’s, hout in m3 en kolen koop je per mud! Dat maakt het vergelijken van de energieprijzen er niet eenvoudiger op. De eerste stap is dan ook om de prijs die we voor onze energie betalen om te rekenen naar dezelfde eenheid. Omdat we in dit blog het economisch break even point van de warmtepomp (elektriciteit als energiedrager) willen berekenen, beperken we ons tot een vergelijking met de cv-ketel (gas als energiedrager).
Invloed van de energiebelasting
Standaard heeft 1 kubieke meter Slochteren-gas een bovenwaarde van 35,17 Megajoule per m3. 1 kWh heeft een energie-inhoud van 3,6 Megajoule. 35,17 MJ gedeeld door 3,6 MJ is 9,77 kWh. Kortom; uit 1 m3 aardgas kan 9,77 kWh energie gehaald worden. Dit is een eenheid waarmee we kunnen vergelijken. Wanneer we de prijs van aardgas en elektriciteit kennen en bovendien het rendement weten van een cv-ketel dan lijkt het een eenvoudig rekensommetje om aan te tonen wat de minimale COP van een warmtepomp moet zijn om economischer te zijn:
Prijs elektriciteit per kWh
______________________________ = minimale COP
Prijs gas per kWh / rendement ketel
Het lijkt eenvoudig, maar helaas zit hier een addertje onder het gras. Gemiddeld betaal je 5,36 eurocent per kWh. Daar komt echter de energiebelasting en de opslag duurzame energie nog bovenop. En die is van grote invloed op de prijs die de gebruiker voor elektriciteit betaalt. Die energiebelasting is verschillend per verbruiksgroep. Over de eerste 10.000 kWh moet 12,32 eurocent aan energiebelasting betaald worden. Voor het verbruik tussen de 10.000 en 50.000 kWh is dat 5,15 eurocent en boven de 50.000 kWh nog slechts 1,7 eurocent. De meeste particuliere woningbezitters zitten in de laagste verbruiksgroep (onder de 10.000 kWh). Dat betekent voor hen een elektriciteitsprijs van: 5,36 + 12,32 = 17,68 eurocent per kWh (ex BTW).
Gasverbruik kent tot een verbruik van 40 m3 per uur de verschillen in verbruiksgroep niet. Een uitzondering hierop vormen de tuinbouw en grote industriële verbruikers. Standaard geldt bij gasverbruik tot 170.000 m3 dat iedereen vrijwel dezelfde energieprijs en energiebelasting betaalt. Wel hanteren verschillende leveranciers verschillende tarieven en is de gasprijs regio-afhankelijk en opgebouwd uit meerdere onderdelen (gasprijs, regiotoeslag en energiebelasting). De gemiddelde prijs van een kubieke meter gas is 54,8 eurocent*. De helft hiervan is voor het gas zelf, de andere helft gaat naar energiebelasting en BTW. Zoals we al eerder schreven, halen we uit 1 m3 gas 9,77 kWh energie. Met andere woorden voor gas betalen we 5,61 eurocent per kWh. Willen we een eerlijke vergelijking maken dan moeten we nog wel rekening houden met het rendement van een cv-ketel. Algemeen aanvaard is dat dit gemiddeld 90% is. In werkelijkheid is de prijs met gas per kWh dan 6,24 eurocent.
17,68 (Prijs elektriciteit per kWh)
___________________________________________ = minimale COP is 2,83
56,1 / 0.9 = 6,24 (Prijs gas per kWh/rendement ketel)
*Dit is een gemiddelde; leveranciers hanteren verschillende tarieven
Kies voor groen, betaal je blauw
In bovenstaande berekening is uitgegaan van het elektriciteitstarief in de verbruiksgroep tot 10.000 kWh. De invloed van de energiebelasting is binnen deze groep het hoogst. Het is bijzonder jammer dat een belasting die een kwart eeuw geleden werd ingevoerd om het energieverbruik in woningen te beperken nu het nemen van maatregelen die energie besparen juist belemmert. Wie wil overstappen van gas naar elektriciteit voor verwarming en warm water wordt gestraft met een extra hoge energiebelasting. Nog een laatste vergelijking: De energiebelasting op gas is 26,3 eurocent per 9,77 kWh. Dat is 2,69 eurocent per kWh. Voor elektriciteit is dat in de laagste verbruiksgroep 12,32 eurocent. De techniek heeft in die kwart eeuw gelukkig niet stil gestaan. Warmtepompen voor de verwarming en warm watervoorziening zijn steeds efficiënter geworden. Een COP van 2,86 over het gehele seizoen is absoluut haalbaar. En zeker voor particuliere woningen kunnen met de huidige warmtepomptechniek SCOP’s hoger dan 4 behaald worden. Daarnaast zijn er natuurlijk ook niet kosten gerelateerde redenen om voor een warmtepomp te kiezen. Denk bijvoorbeeld aan comfort of aan het feit dat een warmtepomp niet alleen verwarmt maar ook kan koelen en zo ieder seizoen voor een aangename temperatuur zorgt.
