Stikstoffabriek Zuidbroek. Foto: Shutterstock

1. Stikstoffabriek Zuidbroek

De bouw van een nieuwe stikstoffabriek in Zuidbroek werd geïnitieerd door kabinet-Rutte III om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk naar nul terug te brengen. De in de fabriek geproduceerde stikstof wordt gemengd met geïmporteerd gas, waardoor dat geschikt is voor gebruik in huishoudens. De fabriek bestaat uit 22 panden op een oppervlakte van ongeveer 12 hectare en werd met vertraging als gevolg van corona en een conflict met de bouwer in september 2023 opgeleverd. Hoofdaannemer was Air Products Nederland, opdrachtgevers Gasunie Transport Services, het ministerie van Economische Zaken en de gemeente Midden-Groningen.

Foto: Beem Flights

48. Amadeiro

Warmtepompen, ledverlichting, zonnepanelen en uitstekende isolatie maken van woon- en kantorencomplex Amadeiro een zeer duurzaam gebouw. Amadeiro is gerealiseerd in een voormalige telefooncentrale van PTT/KPN in Den Bosch. Het bestaat uit drie deelplannen. Deelplan Noord omvat de bouw van 62 sociale huurappartementen voor woningcorporatie Stichting Sayaz, deelplan Zuid omvat de bouw van 158 huurappartementen in het middensegment en de vrije sector, alsmede de aanleg van een ondergrondse parkeergarage voor 120 auto's en in deelplan Midden worden twee gebouwvleugels gerenoveerd en verbouwd tot kantoorgebouwen. Projectontwikkelaar was Boelens de Gruyter, Bedaux de Brouwer Architecten, Hilberinkbosch architecten en Voss Architects maakten de ontwerpen en aannemer was Janssen de Jong Bouw Zuid.

Cartesius. Foto: Cartesius Consortium

20. Cartesius

In de grootschalige gebiedsontwikkeling Cartesius in Utrecht wordt komen ruim 3.000 woningen met onder andere het monumentale CAB met verschillende voorzieningen, het Cartesius Park en het kindcentrum Cartesius met een sporthal. Bouwbedrijf Wessels realiseerde voor de eerste fase vijf geschakelde en twee losse woonblokken met in totaal 322 middenhuurappartementen (Track en Solo), met daarin ook een aantal atelierwoningen en zogeheten 'friendswoningen', commerciële ruimtes en een ondergrondse parkeergarage. Cartesius, de eerste Heart of Health gebiedsontwikkeling in de regio Utrecht, wordt een gezonde, groene en duurzame autoluwe nieuwe stadswijk die een lang en gezond leven bevordert

More Leiden. Foto: Cobouw

5. More

Park More 1 en 2 op het Bio Science Park in Leiden omvat 703 zelfstandige studentenwoningen en gemeenschappelijk studieruimtes, eetkamers, wasruimtes en daktuinen. More - waarvan de naam verwijst naar de 16e eeuwse filosoof Thomas More die schreef over de ideale samenleving - is opgezet als levendige ontmoetingsplaats voor (internationale) studenten en medewerkers. Het ontwerp is van Venhoeven CS en Paul de Ruiter Architects, de bouw werd verzorgd door Heddes Bouw & Ontwikkeling. More 1 en 2 bestaat uit twee gebouwen van in totaal 23.000 vierkante meter. De realisatie van More 1 en 2 past binnen een algehele transformatie van het Bio Science Park in opdracht van de projectontwikkelaars Lingotto, Red+ en Yisheng Development.

AMST in Amsterdam. Foto: Joost Zwaga

27. AMST

AMST heet het nieuwbouwproject dat Heddes Bouw & Ontwikkeling realiseerde tegenover het Amstelstation in Amsterdam. AMST bestaat uit twee gebouwen (AMST I en AMST II), samen goed voor 252 huurwoningen, waarvan 80 procent middenhuur en de rest vrijesector. Bovendien is er een ondergrondse parkeergarage van twee lagen en herbergen de plinten van de gebouwen een supermarkt, horeca, broedplaatsen voor kunstenaars en een centrum voor huiswerkbegeleiding. De badkamers in het wooncomplex zijn als kant-en-klare module geplaatst. Het complex is duurzaam van opzet door de toepassing van biobased materialen, de aanleg van een waterberging en hergebruik van water voor het doorspoelen van de toiletten.

Cooltoren. Foto: Shutterstock

4. Cooltoren

De 154 meter hoge woontoren Cooltoren in Rotterdam herbergt 229 koopappartementen, waaronder vier penthouses, 53 huurappartementen, een parkeergarage met 142 plaatsen voor auto's en fietsen, een daktuin van bijna 1.800 vierkante meter voor gezamenlijk gebruik en commerciële ruimten. De Cooltoren is opgetrokken uit prefabbetonelementen, de vijftig verdiepingsvloeren werden in het werk gestort. Het pand met zijn opvallende uitstekende middenkroon is ontworpen door V8 Architects en gebouwd door Ballast Nedam Bouw. De gevel is opgebouwd uit witte banden en balkons, die richting de middenkroon steeds iets dikker worden. Gevelbrede raamstroken zorgen voor uitzicht en daglicht. De woningen variëren in omvang van 50 tot 421 vierkante meter.

Tergooi MC. Foto: ANP

3. Tergooi MC

Naar een ontwerp van Wiegerinck Architectuur en Stedenbouw bouwde BAM Bouw en Techniek - Grote Projecten het nieuwe Tergooi Ziekenhuis in Hilversum. Het medisch centrum huisvest vrijwel alle zorgfuncties waarin tot dusver werd voorzien door vestigingen in onder meer Blaricum en Hilversum. Het ziekenhuis is ruimtelijk en licht van opzet en ligt midden in een bos. Het is ontworpen vanuit het 'healing environment'-concept, dat moet bijdragen aan een spoedig herstel van patiënten. Onder meer isolerende gevels die zijn aangepast aan de zonoriëntatie, zeer energiezuinige warmtepompen en koude-warmteopslag op 120 meter diepte maken het gebouw duurzaam en zeer energiezuinig. Het pand van zes bouwlagen heeft een oppervlakte van 94.000 vierkante meter.

Paleis het Loo. 
Foto: Guido Benschop

2. Paleis het Loo

Ruim vijf jaar is er gewerkt aan museum Paleis het Loo in Apeldoorn. Het hoofdgebouw werd gerestaureerd door Koninklijke Woudenberg, de transformatie van de westvleugel tot restaurant door bouwgroep Dijkstra Draisma. Een van de belangrijkste vernieuwingen betreft de aanleg van een ondergrondse expositieruimte - met glazen dak - van 5.000 m2 onder het voorplein door BAM Bouw en Techniek. Kaan Architecten Rotterdam en Van Hoogevest Architecten tekenden voor het ontwerp. Het voormalige verblijf van de Oranjes uit de 17e eeuw werd ook van binnen ingrijpend gerenoveerd en in oude luister hersteld. Zo werd onder meer asbest verwijderd, werden liften aangelegd en klimaatinstallaties vernieuwd.

7. Fontys Campus Rachelsmolen

7. Fontys Campus Rachelsmolen

Aannemer Hurks Bouw en Vastgoedontwikkeling bouwde, samen met nevenaannemers Croonwolter&dros en ULC, in Eindhoven een nieuwe campus voor de Fontys Hogeschool. De campus telt drie onderwijsgebouwen die plek bieden aan vijf opleidingsinstituten. Barcode Architects, OKRA landschapsarchitecten en Hollandse Nieuwe interieurarchitecten maakten het ontwerp. De gebouwen zijn gasloos, verwarmen en koelen gebeurt via een WKO en de daken zijn voorzien van zonnepanelen. Het regenwater wordt geïnfiltreerd in de bodem, waardoor er geen regenwater geloosd hoeft te worden op het riool. De 40.000 ton betonpuin die vrijkwam bij de sloop van de oude gebouwen is als betonpuingrenulaat hergebruikt in het nieuwe beton voor de funderingen en de vloeren.

Theater aan de Parade.
Foto: Guido Benschop

8. Theater aan de Parade

Met jaren vertraging werd in 2024 het geheel vernieuwde Theater aan de Parade in den Bosch officieel geopend. De vertraging ontstond toen de nieuwbouwplannen uit 2017 werden afgekeurd door de gemeenteraad omdat ze te duur uitpakten, onder meer vanwege asbest. NOAHH Architecten maakte in 2019 een nieuw plan dat wel werd aanvaard door de raad. Het vernieuwde theater met een oppervlakte van 12.500 vierkante meter heeft een zaal met duizend zitplaatsen, een zaal met vijfhonderd zitplaatsen of duizend staanplaatsen (dankzij een schuiftribune) en een auditorium. De constructie van de oorspronkelijke theaterzaal uit 1976 is bij de herontwikkeling hergebruikt. Theater Aan de Parade is gebouwd door Mertens Bouwbedrijf.

De Entree. Foto: Shutterstock

9. De Entree

In vijf jaar tijd heeft het gebied aan de centrumzijde van Amsterdam CS een complete gedaanteverwisseling ondergaan. Onder meer het stationsplein werd geheel vernieuwd, er zijn nieuwe tramhaltes en -sporen aangelegd en het open havenfront is vergroot. Ook kreeg de Prins Hendrikkade een nieuwe inrichting en is het gebied tussen het Damrak en de Martelaarsgracht autoluw gemaakt. Een van de grootste deelprojecten betrof de bouw van een ondergrondse fietsenstalling met 7.000 plekken, deels onder het plein en deels onder water. De rondvaartbootrederijen kregen ook ondergrondse voorzieningen. Architectuur, Stedenbouw en landschap tekende voor het ontwerp, hoofdaannemer was Max Bögl Nederland.

Euryza. Foto: Cobouw

6. Euryza

In opdracht van ontwikkelaar AM realiseerde BAM Wonen Zuidwest in Zwijndrecht een appartementencomplex van twee woongebouwen met in totaal 86 (koop)woningen in de nieuwe wijk Euryza. Die naam verwijst naar de Duitse rijstpellerij-fabriek die hier in het verleden stond. Sinds de sloop daarvan in 2002 transformeert het voormalige fabrieksterrein in een aantrekkelijk en gevarieerd woongebied pal aan de Oude Maas. Groosman Architecten maakte het ontwerp voor het appartementencomplex. Het hoogste van de twee gebouwen is genaamd High and L'eau en telt negentien verdiepingen en 52 woningen, het andere gebouw heeft zeven verdiepingen en herbergt 34 woningen. De buitenruimtes van het complex zijn georiënteerd op het water en het zonnige zuidoosten.