Ongebreideld experimenteren met beton bij studentenprijsvraag

Ongebreideld experimenteren met beton bij studentenprijsvraag
Foto: Velvet Concrete / Betonhuis

Stapelbare betonnen elementen die een geluidsscherm vormen als de wand van een muziekstudio. Of beton met de textuur van leer. De Nederlandse ronde van een tweejaarlijkse internationale studentenprijsvraag leverde bruisende ideeën en verrassende winnaars op.

De geluidswal Acute Acoustics was de unanieme favoriet van de jury die onder leiding stond van architect en hoogleraar Juliette Bekkering. Drie studenten van de TU Delft lieten zich inspireren door houtvezel verpakkingsmaterialen waarin ze beton stortten. Dat leverde panelen op die hen deed denken aan de wanden van zogeheten anechoïsche kamers. Net als geluidsstudio’s zijn die vaak bekleed met kegels en piramides van schuimrubber.

Absorberen van de herrie zal het beton waaruit Acute Acoustics wordt opgetrokken niet doen, maar de uitgekiende vormen houden het geluid wel gevangen en zorgen op die manier voor een flinke geluidsreductie. De jury was bovendien ook gecharmeerd van de esthetische mogelijkheden die de kegels, afgeplatte piramides en verwante vormen bieden door ze in verschillende patronen te plaatsen.

Render van de Acute Acoustics geluidswal.

Masterclass betonontwerp

Nederland deed dit jaar sinds een paar edities afwezigheid weer mee aan de tweejaarlijkse Concrete Design Competitie. Het Betonhuis pikte deze erfenis van het Cement en Betoncentrum op, nadat Nederland een paar keer verstek had laten gaan op het internationale evenement. De winnaars krijgen een geldbedrag en mogen volgend jaar augustus naar een internationale masterclass voor betonontwerp in Dublin. Die zou eigenlijk dit jaar al plaatsvinden, maar vanwege corona liep alles anders.

Dat de winnaar een  zwaar gevaarte wordt, ontkent organisator Cindy Vissering van het Betonhuis niet. Zelfs de kleinste kegels uit het ontwerp vergen al zo’n 0,8 kuub beton en wegen daarmee bijna 2 ton. Een stapeling van die kegels tot een heuse wand legt dus heel wat gewicht in de schaal. Maar Vissering wijst erop dat de elementen, mochten ze ooit geproduceerd worden, niet van massief beton gemaakt hoeven te zijn. Ze kunnen hol zijn, of een kern van piepschuim krijgen. Slim vindt Vissering het feit dat de wand zijn stabiliteit ontleent aan een lichte golving die ontstaat bij het schakelen van de elementen.

Nieuw licht

Ook de tweede prijs wierp een fascinerend nieuw licht op de mogelijkheden van het bouwmateriaal dat de laatste tijd worstelt met een imago-probleem vanwege de CO2 die vrijkomt bij de productie. Michiel Derikx en Koen van Dijk van de TU Eindhoven lieten zich daar niet door weerhouden en experimenteerden met mallen waarin ze leer aanbrachten. Dat leverde een fluweelachtige oppervlaktestructuur op en bij elke stort weer een ander patroon van plooien. Door de randen van hun mal te fixeren sloten de panelen wel mooi op elkaar aan en konden fascinerende patronen worden gecreëerd.

De derde prijs ging na lang wikken en wegen naar Multi Façade van een ander team uit Delft. In grillige sparingen van een poreuze betongevel laten ze planten groeien op substraat. Water sijpelt door de poriën van het beton automatisch naar beneden vanaf het dak. Het concept is volgens de jury goed industrieel te vervaardigen, hoewel er nog twijfels zijn over de distributie van het water tussen de panelen.

De derde prijs ging naar Multi Façade.

Het had overigens niet veel gescheeld of het ontwerp Chainlink, van twee Eindhovense studenten, was met de derde prijs naar huis gegaan. De jury was getroffen door de onverwacht slanke gebogen vorm die is geïnspireerd op de schakels van een ketting. Een vorm die je niet zo snel verwacht in beton. De productie van de elementen vond de jury goed doordacht, maar over het stapelen had de jury twijfels.

Oude ritme

Hoewel Covid-19 dus roet in het eten gooide en vertraging opleverde, wil de organisatie van de Concrete Design Competition volgend jaar het oude ritme weer oppakken. Komend voorjaar wordt het thema van de tiende prijsvraagronde bekendgemaakt en kunnen nieuwe studententeams gaan ontwerpen en experimenteren.