nieuws
Traject Beter Aanbesteden uitgekaart: wij/zij-denken en ‘narrigheid’ niet opgelost
Alle 23 actiepunten van het traject ‘Beter Aanbesteden’ zijn uitgevoerd; althans op papier. Staatssecretaris Mona Keijzer moet namelijk constateren dat markt en aanbestedende diensten nauwelijks dichter bij elkaar zijn gekomen. Veel problemen zoals clusteren zijn helemaal niet opgelost en ook de ‘narrigheid’ en wantrouwen zijn niet weg.
De frustraties in de markt rond tenders is een langlopend dossier. De aanbestedingsregels zijn niet het grote probleem, maar wel het wantrouwen bij de uitvoering ervan. Het wij/zij-denken domineert, evenals de angst om fouten te maken. Minister Kamp tuigde eind 2016 het traject Beter Aanbesteden op in een poging om de frustraties en het gedoe weg te nemen.
Beter aanbesteden omgezet in actie
Nog geen jaar later kwam aanjager oud-VVD-Kamerlid Matthijs Huizing met zijn lijst van 23 praktische actiepunten. Die punten uit Beter Aanbesteden zijn stuk voor stuk uitgevoerd. Het gaat bijvoorbeeld om een richtlijn voor tendervergoedingen, maar ook om handreikingen, factsheets en ideeën voor marktdagen.
Het is nu nog een kwestie van uitvoeren vond Huizing, lichtte hij toe in een interview met Cobouw: “Die pijnpunten zijn toch relatief eenvoudig in kaart te brengen. Daar zitten eigenlijk geen verrassingen bij. Het gaat om gebrek aan kennis over de markt, toepassing van emvi (economisch meest voordelige inschrijving) en social return, eenzijdige contractvoorwaarden, tenderkosten en onnodig clusteren van opdrachten waardoor het MKB ongelijke kansen heeft.”
“Overheid en bedrijfsleven staan tegenover elkaar”
Handreikingen zijn gemaakt en structuren in kaart gebracht: Op papier zijn dan ook alle actiepunten uitgevoerd en dus rapporteert de staatssecretaris aan de Tweede Kamer het traject officieel is afgerond. Maar ook dat er bitterhard een vervolg nodig is omdat de praktijk nog altijd nauwelijks is veranderd.
“Ik zie dat Beter Aanbesteden zijn vruchten heeft afgeworpen. Het gesprek tussen overheid en bedrijfsleven is op gang gebracht, maar nog niet afgerond. De aanbestedingspraktijk kampt ook nog altijd met wij/zij-denken. Overheid en bedrijfsleven staan nog te vaak niet naast, maar tegenover elkaar.”
Houding en gedrag niet veranderd
Keijzer heeft Karsten Klein gevraagd zijn rol als aanjager voorlopig te continueren. Ze moet namelijk ook constateren dat de “gezamenlijkheid” nog altijd ver is te zoeken en houding en gedrag nauwelijks zijn veranderd. “Gedragsverandering is een complex en tijdrovend proces.”
De staatssecretaris belooft zich in te zetten voor verdere verbetering, maar durft daar geen harde doelen aan te verbinden. Wel komt in het vervolgproces meer ruimte voor andere onderwerpen die raakvlakken hebben met aanbesteden, zoals inbesteden en maatschappelijk verantwoord inkopen.
Alle acties Beter Aanbesteden op een rij
- Actie 1: het uitbrengen van een publicatie ‘organisatorische en strategische aspecten van inkoop’
- Actie 2: het maken van een factsheet over de inkoopfunctie
- Actie 3: het in kaart brengen van de verschillende bestaande inkoopsamenwerkingen
- Actie 4: Het zorgen voor een structuur en een coördinatiepunt voor het structureel organiseren van marktdagen in het gehele land.
Actie 15: Het opzetten van regionale adviespunten aanbesteden - Actie 5: het starten van een pilotproject voor het inzetten van een materiedeskundige marktpartij bij het opstellen van de specificatie
- Actie 6: Het delen van ervaringen minor ‘Inkoopmanagement’ met andere HBO-onderwijsinstellingen en het ontwikkelen van een nieuwe visie op inkooponderwijs
- Actie 7: het ontwikkelen en promoten van een model voor een paspoort voor aanbestedende diensten
- Actie 8: Het opzetten van een uniform SROI-beleid en werkwijze in alle arbeidsmarktregio’s
- Actie 9: Het opstellen van paritaire contractvoorwaarden per branche
- Actie 10: Aanpassing toelichting op het VNG-model Uniforme Inkoopvoorwaarden
- Actie 11: het verkennen en bevorderen van een ‘ruimere’ wijze van uitvragen
- Actie 12: het opstellen van een handreiking ‘Nader selecteren’
- Actie 13: Het inzichtelijk maken van de problematiek rond clusteren en voorstellen doen voor verbetering in de huidige praktijk
- Actie 14: Het opstellen van een handreiking Tenderkostenvergoeding
- Actie 16: Het publiceren en uitleggen van best practices ‘Gunnen op laagste prijs’
Actie 17: Het ontwikkelen van een EMVI-tool - Actie 18: Updaten van marktdossiers
- Actie 19: het aandacht vragen voor planning, termijnen en kwaliteit van beantwoording
- Actie 20: Het ontwikkelen van een formulier voor evaluatie na afloop van aanbesteding
- Actie 21: het maken van een infographic ‘Tendercommunicatie’
