De keuze van een betonnen systeemvloer: een zwaar onderwerp

De keuze van een betonnen systeemvloer: een zwaar onderwerp

Wat geeft de doorslag bij het toepassen van een bepaald type systeemvloer? Als er voor een project meerdere alternatieven mogelijk zijn, dan geven de beschikbare afmetingen vaak niet de doorslag.

Maar wat dan wel? Om de keuze makkelijker te maken hier een overzicht van de meest gangbare typen betonvloeren, met de belangrijkste eigenschappen en voor- en nadelen.

De middenmoters: kanaalplaatvloer, breedplaatvloer en ribbenvloer

Kanaalplaatvloeren, breedplaatvloeren (of bekistingsplaatvloeren) en ribbenvloeren zijn systeemvloeren die werken met vloerelementen met een aanzienlijke breedte. Die breedte heeft als voordeel dat er snel meters gemaakt kunnen worden, maar waar kanaalplaatvloeren en ribbenvloeren gelijk dragend zijn, moeten breedplaatvloeren eerst worden voorzien van een laag constructief beton die moet uitharden voordat de vloer belastbaar is.

Kanaalplaatvloeren, breedplaatvloeren en ribbenvloeren worden in verschillende standaardbreedtes geleverd. Er is wel een verschil in de overspanningen die met deze vloeren bereikt kunnen worden. Met een kanaalplaatvloer kan wel tot 18 meter overspannen worden, in tegenstelling tot 12 meter met een breedplaatvloer of 7,2 meter met een ribbenvloer. Bij de grootste overspanningen wordt de vloerdikte wel 400-450 mm.

Type betonvloerStandaardbreedtes (mm)
Kanaalplaatvloer1200
Breedplaatvloer2.400 of 3.000
Ribbenvloer900, 1.200 of 2.400

Vleugelplaatvloer of vleugelvloer

Er is ook een vleugelvloer of vleugelplaatvloer in de handel, waarvan de elementen een combinatie vormen tussen een kanaalplaatvloer en een breedplaatvloer, met als voordeel dat er met meer vrijheid leidingen in verwerkt kunnen worden.

Vleugelplaatvloer: combinatie tussen kanaalplaatvloer en breedplaatvloer

Balkenvloeren

Balkenvloeren lijken enigszins op kanaalplaatvloeren, omdat ze zijn opgebouwd uit geprefabriceerde, gewapende betonbalken die vrijwel altijd zijn voorzien van holle kanalen. Maar een balkenvloerelement is met een breedte van max. 330 mm een stuk minder breed dan een kanaalplaatelement.

Op de plekken in de breedplaatvloer die geen constructieve betekenis hebben, kan de beton worden vervangen door holle met lucht gevulde kunststof bollen of dozen. Een dergelijke vloer met bollen wordt ook wel een bollenvloer of bollenplaatvloer genoemd. De bollen of dozen worden vooraf in de fabriek aangebracht. Breedplaatvloeren en bollenplaatvloeren zijn negatief in het nieuws geweest na het instorten van een parkeergarage in Eindhoven waarna uit voorzorg meerdere school- en universiteitsgebouwen met hetzelfde vloertype werden ontruimd. De laatste stand van zaken is te vinden in het Cobouw dossier breedplaatvloeren.

De zware jongens: de TT-vloer en cassettevloer

TT-vloer

De TT-vloer wordt gevormd door geprefabriceerde, voorgespannen, betonnen elementen in de vorm van zogenaamde TT-platen, vanwege de twee ribben die in de langsrichting lopen. Deze platen zijn zodanig geconstrueerd dat een druklaag vaak niet nodig is en de constructieve dikte direct met de TT-platen wordt bereikt. De vloerafwerking kan eventueel in de afbouwfase worden aangebracht.

Cassettevloer

In tegenstelling tot de TT-vloer wordt een cassettevloer vaak in zijn geheel in het werk gestort. Op een vlakke bekisting worden bakken gelegd die later aan de onderzijde de uitsparingen vormen, waar de cassettevloer zijn naam aan heeft te danken. De hele dikte van ribben tot en met bovenkant vloer kan ongeveer een meter bedragen, maar daarmee zijn dan wel enorme overspanningen te bereiken… en een zeer fraai plafond. Wie kent er niet het fantastisch mooie cassetteplafond van het Pantheon? Het vroegste voorbeeld van een betonnen cassetteplafond, waarvan nog steeds met regelmaat foto’s gemaakt worden. Ze worden alleen niet meer in een fotoalbum geplakt, maar op Instagram geplaatst.

Betonnen cassetteplafond

De moeilijke hoekjes: combinatievloeren

Het is mogelijk dat de combinatievloer in het brein van de gemiddelde bouwkundige heel ver weg is gezakt. Dat komt omdat combinatievloeren vroeger veel vaker werden toegepast dan tegenwoordig, maar toch zijn ze door hun hanteerbaarheid niet weg te slaan uit de bouw. Daar waar geen kraan kan worden opgesteld zoals in binnenstedelijk gebied, biedt de combinatievloer uitkomst. Maar ook als de kosten voor een kraan niet opwegen tegen een klein vloeroppervlak, zijn de liggertjes met vulelementen van lichtbeton of isolatieschuim van een combinatievloer vlug gelegd. Die vulelementen worden trouwens ook wel broodjes genoemd, en een combinatievloer ook wel een broodjesvloer. Als de broodjes trouwens van isolatieschuim zijn, wordt er ook wel van een PS-isolatievloer gesproken. Volg je het nog?

In hallen en stallen: de staalplaatbetonvloer

Bij staalbouwprojecten worden vaak staalplaatbetonvloeren toegepast. Dit vloertype is  opgebouwd uit geprofileerde staalplaat en een in het werk gestorte betonlaag. De geprofileerde staalplaten worden door middel van schietnagels op de stalen liggers bevestigd. Verder worden krimpwapening en eventuele extra wapeningsstaven geplaatst afhankelijk van de overspanning, belasting, vloerdikte, betonkwaliteit en brandwerendheid dit vereist. Tenslotte wordt het geheel afgewerkt met een constructieve druklaag van beton.

De doorslag: welke systeemvloer kiezen?

Het verwerkingsproces van een bepaald vloertype kan een flinke stempel drukken op het gehele verloop van een bouwproject. Bij het toepassen van breedplaatvloeren gaat dat bijvoorbeeld letterlijk op, want die moeten een aanzienlijke tijd onderstempeld worden om de in het werk gestorte beton tot voldoende sterkte te laten uitharden, waardoor de verdieping onder de vloer niet kan worden afgewerkt.

Wat ook van belang kan zijn voor de keus voor een bepaald vloertype, zijn leidingen met een forse diameter die óók in de systeemvloer verwerkt moet worden. Voorheen viel men daarvoor vaak terug op breedplaatvloeren, maar kanaalplaatvloeren bieden tegenwoordig net zo veel mogelijkheden voor het leggen van de leidingen.

De keuze voor een bepaalde gebouwinstallatie beïnvloedt ook de keuze van de systeemvloer. Voor betonvloeren zijn speciale verwarmingssystemen leverbaar die gebruik maken van het natuurlijk accumulerend vermogen van beton. Deze zogenaamde betonkernactivering wordt in de fabriek in de elementen opgenomen en kan in zowel breedplaatvloeren als in kanaalplaatvloeren verwerkt worden.

Als er in een project wordt gekozen voor tunnelbekisting, dan hoeft men zich het hoofd al helemaal niet te breken over het toe te passen vloertype, want daarbij worden wanden en vloer als één geheel in het werk gestort.

Lees meer over betonvloeren en hun eigenschappen op NBD-Online.