Ralph van Roessel

De afgelopen weken heb ik geconstateerd dat meerdere aanbestedende diensten deze zomer voor een geheel nieuwe vorm van aanbesteden kiezen: de vakantie-tender-loterij.

Afgelopen week had ik een erg leuke avond bij het Ingenieursdiner in Amsterdam. De algemene strekking van de avond was dat ons maatschappelijk aanzien na decennia van onderwaardering - of zelfs niet eens gezien worden - langzaamaan verbetert.

Om de samenwerking binnen projecten te verbeteren zijn de afgelopen jaren diverse (evaluatie) methodes ontwikkeld, zoals prestatiemeten en past performance. Nadeel van deze systemen is dat ze projecten nogal eendimensionaal benaderen, vooral gericht op de door de opdrachtgever ervaren kwaliteit. Als je de samenwerking écht wilt verbeteren, moet je ook oog hebben voor andere aspecten die samenwerking beïnvloeden. Naast de geleverde kwaliteit zijn vooral ook 'werkplezier' en 'de pegels' bepalend voor de samenwerking en daarmee het projectsucces van zowel opdrachtgever als opdrachtnemer. In veel projecten moet je een forse drempel over om deze aspecten bespreekbaar te maken, is mijn ervaring.

Twintig jaar geleden begon ik na mijn studie als jonge en enthousiaste projectofficier bij de Koninklijke Luchtmacht. Een geweldig uitdagende startersfunctie waarin ik als opdrachtgevende partij al snel betrokken was bij enkele grote, uitdagende projecten op militaire vliegvelden.

Wat me al een tijdje fascineert is de moeite die het mij als projectdirecteur soms kost om, na het verwerven van een nieuwe mooie opdracht, bij de eindverantwoordelijke van de opdrachtgever aan tafel te komen. Dat niet elke opdrachtgever zelf het initiatief neemt voor een eerste ontmoeting, snap ik nog wel. Wat ik echter niet begrijp is dat er op verzoeken voor een nadere kennismaking soms met argwaan ('wat wil je dan van me?') of volledig onbegrip ('we spreken wel een keer af als er aanleiding voor is') wordt gereageerd.

Sinds enkele jaren kennen we binnen Tauw het Platform Integraal Projectmanagement (PIP). Een platform voor en door projectmanagers waarbij persoonlijke ontwikkeling centraal staat. Voor ons betekende het platform een boost voor de ontwikkeling van 'het vak' projectmanagement. Maar de grootste kracht is de netwerkfunctie.

Het fundament voor een goede samenwerking en een succesvol project wordt natuurlijk al tijdens de aanbesteding gelegd. Hoe bizar is het eigenlijk dat we bij aanbestedingen van adviesdiensten nog steeds gebruik maken van ellenlange Nota's van Inlichtingen (NvI's) vol veelal onhandig geformuleerde vragen en nietszeggende antwoorden.

Recent ontvingen we vanuit onze raamcontracten in één week drie grote offerteaanvragen. Het ging om mooie en uitdagende projecten met een duidelijke focus op kwaliteit in de EMVI-criteria. We werden er helemaal enthousiast van! Totdat we de planning van het offerteproces zagen …

Wist u dat de Marktvisie eigenlijk over trots, plezier en vakmanschap gaat? In veel gesprekken en publicaties over de Marktvisie - en daar maak ik mezelf ook schuldig aan - gaat het vaak over een aanbestedingsvorm die wringt, risico's die onevenwichtig verdeeld zijn en aanbieders die met opportunisme inschrijven.

Onlangs trok ik Tauw terug uit een grote tender die allesbehalve het gedachtengoed van de Marktvisie uitdroeg. De laatste tijd is er meer aandacht voor de noodzaak om dat gedachtengoed ook echt in de praktijk te brengen, maar bij deze tender faalde dat jammerlijk.