BOEi uit Amersfoort, dat zich richt op het restaureren en herbestemmen van cultureel erfgoed, is de ontwikkelaar van het project en eigenaar van het monumentale gebouw. Bouwbedrijf Kreeft uit Ede is aangetrokken als aannemer en Wessel de Jonge Architecten uit Rotterdam is verantwoordelijk voor het ontwerp van de transformatie. DKC Totaaltechniek is de installateur.
Een pand om verliefd op te worden, aldus Wartna. Het is gebouwd in 1950-1951, na de beschadiging van de oorspronkelijke schaft- en kleedlokalen van ENKA tijdens de Tweede Wereldoorlog. Architect D. Masselink heeft het gebouw destijds ontworpen, dat onder meer gekenmerkt wordt het grote aantal ramen. Het was in die tijd een modern en gerieflijk gebouw. “In de stijl van het Nieuwe Bouwen”, aldus Wartna. “Op de hoeken zitten bijvoorbeeld glazen bakstenen. Ook mooi zijn de gigantische zonneschermen op het dak van de tweede etage.” Het is een prefab gebouw bovendien. “Er is eerst een betonnen constructie neergezet , later zijn er geprefabriceerde gevels ingetakeld.”
Het souterrain en de eerste verdieping deden dienst als was- en kleedruimtes. Op de tweede verdieping was de kantine. Oorspronkelijk één grote voor het mannelijk personeel, één voor de fabrieksmeisjes en één voor kantoorpersoneel. Later is die scheiding tenietgedaan. De kantine was 24/7 open.
Het complex is volgens Wartna heel bewust in het hart van het fabrieksterrein gerealiseerd. “Het moest, zo vlak na de Tweede Wereldoorlog, een plek worden om mensen samen te brengen. Het is voor mij een uitdrukking van het positivisme in die naoorlogse periode.”
Via zogenaamde pasarellen (loopbruggen) was de kantine verbonden met de productiegebouwen. “Die pasarellen maken het gebouw bijzonder. Je ziet ze heel goed als je op een zekere afstand langs het gebouw loopt. Dan lijken het wel vleugeltjes.”
Het pand telt twee grote trappenhuizen en een lange gang. Wartna: “Daarom is het heel geschikt als schoolgebouw.” Op het dak komen zonnepanelen, in het pand komen klimaatwanden. Tevens wordt het gebouw straks aangesloten op het warmtenet van Ede. Na de transformatie wordt het BENG opgeleverd, aldus de projectleider.
Op het terrein van het voormalige fabriekscomplex is nu een woonwijk gerealiseerd. Tijdens de hoogtijdagen – zo rond 1930 - had de fabriek 5000 werknemers in dienst. Ter vergelijking: Ede telde toen 6.500 inwoners. Wartna: “ENKA heeft dus veel betekend voor Ede. De werknemers kwamen uit de hele regio. ENKA had zelfs een eigen busdienst, destijds de grootste busdienst van Nederland.”
De fabriek sloot in 2002, BOEi kocht het Kantinegebouw in 2011 aan. Het gebouw stond toen jaren leeg en was verwaarloosd. Wartna: “Toen we het kochten, waren er nog geen huizen omheen gebouwd. Het pand werd mikpunt van vandalen. Ze gooiden bijvoorbeeld ruiten in en stichtten kleine brandjes. We zijn vrij snel begonnen met het restaureren van de schil.”
BOEi heeft meerdere panden op het ENKA-terrein verworven, zoals de L-vormige Westhal, ook een Rijksmonument. Dit gebouw is intussen gerestaureerd en is in gebruik genomen door Accell Groep, die hier De Fietser heeft geopend. Ook het Poortgebouw is sinds kort in eigendom van BOEi. Het is nog niet bekend welke bestemming dit gebouw krijgt. Wartna: “Alle opties staan nog open: het zou een bedrijfsverzamelgebouw kunnen worden, maar je zou er ook in kunnen wonen.”
Plaats: Ede
Opdrachtgever: BOEi
Ramingsgroep: 3,5 miljoen euro
Nummer: 506543
Uitgebreide informatie over dit project zien, inclusief alle contactpersonen en marktpartijen? Bekijk dit project op bouwberichten.nl. Heeft u een inhoudelijke vraag of opmerking, neem dan contact op met het redactieteam van Cobouw Bouwberichten: content@vakmedianet.nl
