De stichting heeft de bijgebouwen van de Koepel, inclusief het omliggende terrein, overgedragen aan DUWO en Elan Wonen. DUWO wil hier 250 studenteneenheden realiseren, Elan Wonen gaat 100 compacte sociale huurwoningen bouwen.
Stichting Panopticon wil samenwerken met lokale, regionale, nationale en internationale partners aan ‘een duurzame broedplaats voor studeren, ondernemen en ontmoeten’. In de koepel is ruimte voor academisch onderwijs, een bioscoop (in de kelder), bedrijvigheid en horeca. “Haarlem heeft veel te bieden, maar er is geen academisch onderwijs”, zegt voorzitter Jacqueline van de Sande van de stichting. “Met de komst van academisch onderwijs krijgt het koepelterrein een nieuw hart en komt een wens van veel Haarlemmers in vervulling. Het moet echter ook een gebouw worden dat straks voor iedereen toegankelijk is. Zo is er ook volop ruimte voor bijvoorbeeld horeca, kunst, een bioscoop en theater.”
De koepel laat zich het beste omschrijven als een ondiepe ringmuur met cellen rond een heel groot, overdekt plein, aldus Van de Sande. “Om je een indruk te geven: het koepeldak heeft een diameter van ruim vijftig meter.”
Het complex is destijds ontworpen als een strafgevangenis volgens het panopticon-principe: vanuit het midden van de koepel had het gevangenispersoneel goed zicht op alle cellen. Heel praktisch natuurlijk, in een tijd dat cameratoezicht nog niet bestond. Ook in Arnhem en Breda zijn koepelgevangenissen gebouwd. W.C Metzelaar was de architect van de Haarlemse gevangenis, die tussen 1899 en 1901 is gebouwd. Eind 2015 is de gevangenis gesloten, daarna is deze nog een jaar gebruikt voor de opvang van vluchtelingen.
In opdracht van de stichting Panopticon is het architect André van Stigt gelukt om de gesloten koepel te transformeren tot een uitnodigend en bruikbaar gebouw. De voormalige cellen worden gebruikt als werk- of studeerplek, maar zijn te klein zijn voor het geven van bijvoorbeeld colleges. Er komen dus ook nieuwe functionele ruimten, vervolgt Van de Sande: “Daarom komt er een extra ring binnen de bestaande ringmuur.”
Van beneden naar boven worden de vloeren ondieper, om het zicht op het enorme koepeldak goed te bewaren. Tussen de bestaande galerijen en de nieuwbouw zit een afstand van circa drie meter, waarmee het zicht op de galerijen mogelijk blijft. De ringen zijn niet gesloten, zo blijft de bestaande structuur goed zichtbaar. Een centrale vide brengt daglicht tot in de kelder. Centraal in de koepel ontstaat straks een publiek en intiem plein. De nieuwe vloeren verkleinen de enorme ruimte tot een atrium met een meer menselijker schaal.
Omdat de koepel slechts een enkele rij daklichten heeft, worden onder de bestaande daklichten een nieuwe rij daklichten nagebootst. Dat gebeurt met LED-panelen. Parkeren kan straks in een ondergrondse parkeergarage op het koepelterrein. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de plannen goedgekeurd.
Het is de bedoeling dat volgend jaar wordt begonnen met de bouw.
Plaats: Haarlem
Opdrachtgever: Stichting Panopticon
Ramingsgroep: 21 miljoen euro
Nummer: 243762
Uitgebreide informatie over dit project zien, inclusief alle contactpersonen en marktpartijen? Bekijk dit project op bouwberichten.nl. Heeft u een inhoudelijke vraag of opmerking, neem dan contact op met het redactieteam van Cobouw Bouwberichten: content@vakmedianet.nl
