Comfortabele warme opslagplaatsen voor grondstoffen. Zo zien ze bij Everuse de wanden, daken en vloeren waar klanten hun cellulosematten in verwerken. Want na een paar decennia, bij een renovatie of sloop, neemt de isolatiefabrikant uit Sneek de materialen weer terug. Tegen betaling zelfs. Alles gaat de shredder in en kan daarna opnieuw door de installatie. Zonder toevoeging van andere materialen ligt er een uur later weer een hagelnieuwe isolatiemat klaar, die opnieuw decennialang meegaat.

'Restwaarde? Bah! Wij bieden grondstofwaarde'

Het materiaal is kortom op en top circulair. Marc van der Heijden, een van de vier directeuren van Everuse weigert dan ook het woord restwaarde in zijn mond te nemen. Dat vindt hij typisch zo’n term uit de lineaire economie en daar is hij na een carriere in de logistiek, bij onder BAM en UTS, helemaal klaar mee.

“We doen niet een bedragje bovenop de prijs dat we als een soort statiegeld, aan het eind van de rit weer terug geven. Wij bieden een grondstofwaarde. Die is nu pak ‘m 5 euro op 100 euro die mensen betalen. Maar over twintig jaar kan het zomaar een veelvoud zijn. Wij bieden dus geen restwaarde, maar grondstofwaarde. En dat kunnen we doen omdat die grondstoffen zo goed voor ons worden opgeslagen. En mochten de omstandigheden toch net wat minder zijn, door vocht, ongedierte of schimmels. Geen nood. Daar zijn de matten vrijwel ongevoelig voor, dus dat doet niets af aan die waarde.”

Compleet uit het niets komen ze niet, die Friese cellulosematten. De naam Everuse is hagelnieuw, maar de productielijn is in de loop van twintig jaar stap voor stap opgebouwd en geperfectioneerd. Onder de naam isolatiebv werden er eerst vlokken van gerecycled papier geproduceerd. Later slaagde het bedrijf er steeds beter in om van de vlokken matten te maken. Flexibel, veerkrachtig, en toch sterk. Die laten zich gemakkelijker verwerken dan de losse vlokken. Ook door doe-het-zelvers.

Veel boerenverstand en doorzettingsvermogen bij Everuse

Maar de cellulose matten bleven al die tijd een niche product. Toen Frank Jong en Piet de Vries vijf jaar geleden de fabriek overnamen, omdat ze zich verveelden na de verkoop van hun eigen recyclingbedrijf, dachten ze met een paar maanden de productie op het kwaliteitsniveau te hebben dat hen voor ogen stond. Dat werden uiteindelijk bijna vijf jaar. Steeds als ze een technisch probleem dachten te hebben opgelost ontstond er verderop in de productielijn een andere storing. Zo schoof het van de bunker, naar de menger, van de blaasinstallatie naar de oven en weer terug. Herkenbaar voor veel mensen die in de procesindustrie werken, maar Jong en De Vries moesten het grotendeels met zijn tweeën zien te rooien. Met veel boerenverstand, doorzettingsvermogen en veel trial and error kregen ze het voor elkaar. Ze hielden het vol omdat ze zo sterk in het product geloofden.

'Isolatiemateriaal van minerale wol, leidt maar tot huidirritaties of longproblemen van de verwerkers. En er is veel energie nodig om de producten te maken'

Jong: “Want isolatiemateriaal van minerale wol, leidt maar tot huidirritaties of longproblemen van de verwerkers. En er is veel energie nodig om de producten te maken. Voor het milieu is het sowieso natuurlijk beter afval te gebruiken dan primaire grondstoffen.”

Pas begin dit jaar kruisten de paden van de Sneekse papierverwerkers die van Marc van der Heijden en Martijn Vinke. Met hun bedrijf Triboo helpen die bedrijven aan compleet circulaire inrichting.

Als dat nodig is ontwikkelen ze de materialen daarvoor zelf. Tafelbladen bijvoorbeeld waarin de toetsen van de ingezamelde toetsenborden nog net zichtbaar zijn. Of tussenwanden van samengeperste postpakketten, of accesoires geprint van plastic van gerecycled krimpfolie. Materialen die niet alleen duurzaam zijn en gezond verwerkt kunnen worden, maar ook een verhaal vertellen. Zo verschaffen zee en identiteit aan een bedrijf of project.

Voor een klant voor wie ze begin dit jaar binnenwanden leverden zocht Triboo een circulair material dat vooral geluid goed moest buitenhouden. Zodat er in twee naastgelegen ruimtes gewerkt en vergaderd kan worden zonder dat ze last hebben van elkaar. Zo kwamen ze in Sneek terecht. Vinke en Van der Heijden zagen direct de potentie van de cellulose isolatie, en besloten al gauw om mee te gaan doen.

'Misschien moest het verhaal achter de cellulosematten wat slimmer verteld worden en wat actiever aan de man gebracht'.

Vinke: “Misschien moest het verhaal achter de cellulosematten wat slimmer verteld worden en wat actiever aan de man gebracht. Want het materiaal is hartstikke circulair. En dat is iets waar iedereen momenteel naar op zoek is.”

'Fuck breeam en andere exponenten van de spreadsheet economie'

De handige technische jongens met hun achtergrond in de recyclingindustrie samengevoegd met het marketingvernuft, en de visie van Triboo hopen samen het verschil te maken. Want Vinke en Van der Heijden hadden allang bedacht dat ze niet meer deel wilden uitmaken van wat ze noemen de spreadsheet-economie. "Fuck Breeam en fuck Leed, “ meldt Van der Heijden onomwonden. “We doen niet meer mee met het afvinken van puntenlijstjes terwijl we onze ogen sluiten voor bijvoorbeeld gezondheids aspecten. We willen niet over de hele wereld reizen met materialen en schijnduurzaamheid creeeren. En we willen al helemaal niet de rekening neerleggen bij kinderhandjes in het Verre Oosten of bij bouwvakkers uit Oost-Europa, omdat er geen Nederlander is die nog met minerale wol of pur wil werken.”

Bij de aangescherpte ambities paste ook een andere naam

Bij de aangescherpte ambities paste ook een andere naam, die beter bekt dan het belegen isolatiebv.com. Zo ontstond Everuse, dat kernachtig het circulaire uitgangspunt verwoordt. Dat het materiaal zonder schade voor milieu of gezondheid wordt geproduceerd en te gebruiken is, wordt aangetoond met het cradle to cradle certificaat dat een paar weken terug werd behaald..

In de hal in Sneek licht Jong een tipje van de sluier op van het productieproces. Dat Everuse er in slaagt matten te maken van de losse vlokken papier is te danken aan special ingredienten die ze er door mengen. In de oven aan het eind van het process worden alle vlokken als het ware aan elkaar gekit. Zo ontstaat een flexiblele mat die in diverse diktes en lengtes leverbaar is. Gecombineerd met gipsplaten waar de mat bijvoorbeeld met een ecolijm op wordt bevestigd onstaan er complete wand- en plafondsystemen.

Toen hij een filmpje stuurde waarbij hij een kwartier lang een gasvlam richt op een cellulosemat, was de opdrachtgever ineens om

De technische prestaties worden gestaafd in rapporten van Cauberg Huygen en andere bureau’s. Vooral akoestisch isoleert het materiaal volgens Jong goed. Maar het scoort ook hoog als het gaat om stabiliteit, vochtgevoeligheid of brandveiligheid. De documentatie is overvloedig, maar soms zijn simpele dingen veel overtuigender dan de dikste onderzoeksrapporten. Toen Jong een vraag kreeg over de brandveiligheid stuurde hij eerst een mail met doorwrochte onderzoeksrapporten. Tijdens een telefoongesprek dat volgde werd er wat aarzelend gebromd aan de andere kant van de lijn. Toen hij daarop een filmpje stuurde dat hij met zijn mobiele telefoon maakte waarbij hij een kwartier lang een gasvlam richt op een cellulosemat, was de opdrachtgever ineens om. Soms zit het in zulke simpele dingen.”

ABN Amro, de laatste tijd op de circulaire toer, gaat meer dan 330 kantoren in Nederland isoleren met de materialen van Everuse

De opdrachtgevers zijn er ook. ABN Amro, de laatste tijd op de circulaire toer, gaat meer dan 330 kantoren in Nederland isoleren met de materialen van Everuse. Het materiaal zit al in het veelbesproken Circl paviljoen aan de Zuidas. Voor de isolatie van de woningen rondom Schiphol zijn de Everusematten al expliciet een van de aangewezen materialen. Ook ProRail schrijft het voor op geluidsbelaste locaties rondom het spoor.

Plannen voor internationale expansie heeft Everuse ook

Als heel Nederland overstapt op circulaire isolatie moeten we nog vijftien van dit soort productielijnen neerzetten, “ stelt Van der Heijden optimistisch, terwijl hij zijn blik laat glijden over de compacte installatie in de bedrijfshal in Sneek. “Liefst verspreid over het land, natuurlijk want in het circulaire gedachtengoed ga je niet het hele land doorrijden. Al is dat altijd beter dan dat je de materialen uit China te laten komen.” Plannen voor internationale expansie heeft het viertal ook. Maar daar willen ze nog niet teveel over kwijt.

'Je moet een keer beginnen. En kopen wij het niet terug, dan doet een andere partij dat wel'

Kom in elk geval niet aan met de tegenwerping dat Everuse over dertig jaar misschien niet meer bestaat en dus die grondstofwaarde helemaal niet waar kan maken. “Dat is een te makkelijke showstopper” besluit Van der Heijden. “Je moet een keer beginnen. En kopen wij het niet terug, dan doet een andere partij dat wel. Want vergis je niet he…. Die spouwen en die ruimte onder daken en vloeren, dat zijn echt fantastische opslagplaatsen. Onze kostbare grondstoffen komen in perfecte staat terug. Die vertegenwoordigen een reëele waarde.”

Lichter van kleur

Om een gezond product te krijgen dat aanspraak maakt op het cradle to cradle certificaat, moest Everuse oud krantenpapier en drukwerk afzweren als grondstof. Want de inkt die daarop zit is niet bepaald bevorderlijk voor de gezondheid. Dus gebruik het bedrijf nu alleen snijresten uit de papier- en kartonindustrie. Ook de afvalstroom daarvan is groot en voldoende om heel Nederland van celluloseisolatie te voorzien. De nieuwste generatie cellulosematten ziet er daardoor daardoor wat blanker uit dan de oudere series.