Op bedrijventerrein Lage Weide in Utrecht verrijst binnenkort een nieuw depot voor de collectie van het Centraal Museum en erfgoedvoorwerpen van de gemeente en provincie Utrecht.

Wat zijn de tien grootste projecten in de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland?

Wat zijn de tien grootste projecten in de provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht?

Wat zijn de tien grootste projecten in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland?

Wat zijn de tien grootste projecten in de provincies Drenthe, Friesland en Groningen?

Het silhouet van het gebouw is al van verre te zien op de ringweg A10. Aan de ene kant rijst een woontoren op, met een afwerking van minerale strips met baksteenuitstraling, aan de andere kant een kantoortoren met fraaie sculpturale erkers van biocomposiet. De 35 meter hoge 'plint' die hen verbindt, heeft op het dak een park met forse bomen.

Veruit de meeste projecten uit de Cobouw50 Projecten-lijst van dit jaar staan in Amsterdam en omgeving: in totaal achttien. De regio west is sowieso dominant in de lijst, met in totaal 27 projecten. Maar waar staat ze precies? De vijftig grootste projecten overzichtelijk geplaatst op de kaart van Nederland.

De redacties van onder meer de Volkskrant, Trouw en Nu.nl werken vanaf de herfst in een goeddeels houten hoofdkwartier. De grootste uitdaging was om al het kruislaaghout tijdig op z'n plek te krijgen in Amsterdam.

De vijftig grootste bouwprojecten van Nederland op een rij. Welke aannemers waren erbij betrokken en hoe groot zijn ze precies?

Op het voormalige terrein van supermarkt Edah in Helmond ontwikkelde en bouwde BanBouw Oranjepark Helmond; een complex van 142 (sociale) huurwoningen, 123 koopwoningen (appartementen, stadswoningen en penthouses) verdeeld over vijftien woongebouwen nabij het centrum van Helmond. Het gebied kreeg verder een vernieuwde AH XL-supermarkt en horecavoorzieningen. Oranjekade was een project van lange adem. De eerste plannen voor het revitaliseren van het bedrijventerrein aan de Zuid-Willemsvaart dateerden uit 2007. Onder meer de bankencrisis van 2008 gooide roet in het eten. De buitenruimte in Oranjepark bestaat uit een park en een daklandschap met twee binnenhoven. Burobol ontwierp een daklandschap van 10.000 m2.

De Grote Waal Noord is een nieuwbouwproject van vijf woonblokken in zeven en drie bouwlagen met 366 (sociale) huurappartementen in de Hoornse wijk Grote Waal. Voor de bouw van de woonblokken, met sprekende namen als De Komeet, De Evenaar, De Meteor, Eclips en Nova, zijn verouderde jarenzestig-eengezinswoningen gesloopt. Bij de bouw is voor het eerst op grote schaal een nieuwe metseltechniek toegepast, Dry Stack. Met dit circulaire droogstapelsysteem kunnen de bakstenen later worden hergebruikt en is metselen een stuk makkelijker. De ontwerpers en bouwers hebben de grenzen van het stapelsysteem opgezocht met metselwerk in halfsteens liggend verband, wildverband, versprongen verband en rechtopstaand verticaal verband.

Wonen, werken, logeren, uit eten gaan, sporten en recreëren: dat alles biedt 5Tracks, een multifunctioneel nieuwbouwproject bij Breda Centraal Station. 5Tracks bestaat uit drie gebouwen die 168 huurappartementen omvatten, 15.500 m2 kantoorruimte, een hotel met 174 kamers, winkels, horeca, een sportschool en een ondergrondse parkeergarage met daarop een stadspaviljoen en park. 5Tracks kenmerkt zich door zijn grote mate van duurzaamheid, onder meer door de toepassing van 11.000 m2 steenstrips van hergebruikt bouwafval in de gevels. Tijdens de bouw werd bovendien gewerkt met emissieloos materieel. De gebouwen en parkeergarage hebben groene daken en houden regenwater vast. 5Tracks, gebouwd door J.P. van Eesteren, draagt het WELL-gezondheidskeurmerk.

Hof36 is een complex van vijf gebouwen in Leiden en bevat in totaal 444 appartementen, waarvan 126 sociale huurwoningen en 318 middenhuur en vrije sector-huurappartementen. De gasloze appartementen hebben een WKO-installatie en op de daken liggen ruim duizend zonnepanelen. Onder het complex bevindt zich een parkeergarage, tussen de gebouwen ligt een groene binnentuin. Naast woningen bevat Hof36 horecavoorzieningen, apotheek en een kinderdagverblijf. Hof36 bevindt zich in het voormalige bedrijvengebied de Lammenschansdriehoek, dat wordt getransformeerd tot stadswijk. Gensler and Associates en Inbo waren de architecten, De Vries en Verburg Bouw de hoofdaannemer.

Het nieuwe onderzoeksgebouw van de Vrije Universiteit in Amsterdam is speciaal ontworpen voor wetenschappelijk onderzoek en samenwerking en biedt plaats aan 500 medewerkers. De focus van het gebouw ligt op duurzaamheid en technologie. Het complex omvat geavanceerde onderzoeksvoorzieningen, zoals laserlaboratoria en elektromicroscopie-laboratoria, kantoren, onderwijsvoorzieningen, practicumruimtes, horeca en ontmoetings- en vergader-accommodaties. Mede door de zonnepanelen, de toevloed van daglicht binnen, de energiezuinige apparatuur en liften, de aanwezigheidsdetectie, de WKO-installatie, het waterbesparende sanitair en het groene dak verwierf het gebouw het duurzaamheidscertificaat Breeam (Excellent) nieuwbouw. Het gebouw werd gebouwd door TBI-bedrijven J.P. van Eesteren en Croonwolter&dros. Cepezed was de architect.

Wooncomplex Imagine in Rotterdam - gebouwd door Heijmans Utilitaire Woningbouw - omvat in totaal 295 woningen, waarvan 133 sociale huur en 162 koop. Bovendien telt het complex 1.500 m2 aan commerciële ruimten en een parkeergarage. Imagine bestaat uit twee woontorens van respectievelijk 22 verdiepingen en zestien verdiepingen. De lagere toren bevat de 133 sociale huurwoningen. De woontorens en de aanliggende laagbouw omsluiten een binnentuin. Imagine is genomineerd voor de Rotterdamse Architectuurprijs. Barcode Architects maakte het ontwerp. De gevel bestaat uit hoogwaardige isolatiematerialen, die warmteverlies tot een minimum beperken. Regenwater wordt opgevangen en hergebruikt voor bijvoorbeeld het doorspoelen van toiletten.

Zwembad de Welle in Drachten is een multifunctioneel zwembad met een 50 meter topsport-wedstrijdbad, een recreatiebad inclusief golfslagbad, een doelgroepenbad, een buitenwaterspeelplaats, een peuterbad en ruimtes voor fysiotherapie en krachttraining. Daarnaast huisvest het zwembad horecavoorzieningen en kantoorruimtes. Hooper Architects ontwierp een energiezuinig en circulair gebouw met veel slimme techniek, zoals een beweegbare bodem in het wedstrijdbad, volop gebruik van hout en andere herbruikbare materialen. In het hele zwembad zijn in totaal meer dan 4.000 m2 plafonds gemaakt van vurenhouten latten met FSC-keurmerk. De buitengevel is bekleed met in totaal 16 kilometer aan bamboe planken. Aannemer was Bouwgroep Dijkstra Draisma.

Aan de Binckhaven in Den Haag bouwde Stebru het complex Frank is een Binck, dat verwijst naar architect Frank van Klingeren. Het stalen gebinte van diens spraakmakende Van Klingeren Vleugel uit de jaren zeventig, een onderdeel van de voormalige jeugdherberg Ockenburg, bleef door een bewonersinitiatief behouden en lag na de sluiting van de jeugdherberg jaren lang opgeslagen voor hergebruik. Studio Leon Tier integreerde de vleugel in Frank is een Binck. Het gebouw omvat 42 short stay appartementen, twee woontorens met 183 huurappartementen, een daktuin, een hal voor startups, horecavoorzieningen en een parkeergarage en won de Haagse Woonprijs.

Hyde Park is niet alleen de naam van een wereldberoemd park in Londen, maar ook van een 'hypermoderne wijk' - aldus de website van het project - in Hoofddorp. In Hydepark komen 3.800 huur- en koopappartementen en penthouses, waarvan 233 koopappartementen in het multifunctionele woon-, werk- en winkelcomplex Kensington, dat Barcode Architects ontwierp in opdracht van Snippe Projecten Vastgoed. Bouwer is De Vries en Verburg Bouw BV. Het uit zeven trapezevormige bouwblokken bestaande complex is opgebouwd uit vijf tot dertien bouwlagen. De bouwblokken hebben door hun gevarieerde materiaalgebruik elk een eigen uitstraling. De gebouwen zijn zeer energiezuinig en voorzien van daktuinen en (regen)wateropvang.

In de Rotterdamse wijk Oosterflank verrees het wooncomplex De Grote Beer, dat volgens projectontwikkelaar en bouwer Dura Vermeer Bouw Zuid West is gericht op starters op de woningmarkt en eengezinshuishoudens. Het 65 meter hoge complex telt 193 middenhuur-appartementen, commerciële ruimtes in de plint en bestaat uit vier blokken van op elkaar gestapelde blokken. Op elk van deze blokken komen collectieve daktuinen. De Grote Beer is volledig in prefab gebouwd. Byldis leverde de gevelelementen voor de woontoren, inclusief de aluminium puien, balkon- en plantenbakelementen. Bestcon was verantwoordelijk voor de productie van de overige betonnen elementen.

Wonderwoods bestaat uit twee woontorens van respectievelijk 70 en 104 meter hoog in het zogeheten 'beurskwartier' in Utrecht. Opdrachtgever voor het project was dan ook de Jaarbeurs. De twee woontorens zijn bekleed met in totaal driehonderd bomen en 75.000 planten en struiken. Een van de drie architecten was Stefano Boeri Architetti, bekend van een soortgelijk project in Milaan, de Bosco Verticale, die de hoogste toren ontwierp. MVSA tekende voor de andere toren. Boele & van Eesteren en Kondor Wessels Amsterdam waren de bouwers. De twee gebouwen bevatten 167 koopappartementen, 252 huurappartementen, commerciële ruimtes, horecavoorzieningen, sportfaciliteiten en een parkeergarage met fietsenstalling.