De nieuwe Commandopost Vastgoed moet de bouwsector en de overheid verenigen om de komende jaren flink te bouwen voor Defensie. Er zijn tientallen miljarden mee gemoeid. De eerste bouwers en adviesbureaus sloten al aan.

Wat moet er straks in het nieuwe regeerakkoord worden afgesproken over bouw en infra? In aanloop naar de verkiezingen wil Cobouw weten: wat zou u doen als u minister van Bouwen was? "Het is bizar dat corporaties winstbelasting betalen, terwijl wij niet eens winst mogen maken", zegt Liesbeth Spies, voorzitter van Aedes, vereniging van woningcorporaties.

Bij een recente bijeenkomst over een nieuwe marinierskazerne liet Defensie zien hoe het Korps Mariniers van de toekomst eruitziet. Niet als groter geheel, maar als wendbare eenheden van scalable warriors: kleine teams die snel kunnen opschalen, technologie slim benutten en met minimale middelen kunnen handelen in complexe omstandigheden. Het is een visie op toekomstbestendig opereren en eerlijk gezegd iets waar de bouw- en energiesector wat van kan leren.

Jarenlang zette Rijkswaterstaat opdrachten in de markt uit ter waarde van 1 à 1,5 miljard euro per jaar. Afgelopen jaar was dat plots ruim 2,6 miljard euro. Het aantal opdrachten nam niet toe, maar wél de waarde per opdracht, in euro's gemeten.

De ruim vijf kilometer lange Zeelandbrug over de Oosterschelde blijft altijd staan, ook als er over tien tot vijftien jaar een nieuwe brug of tunnel komt. Gedeputeerde Harry van der Maas zei dat tijdens een symposium op het provinciehuis in Middelburg over de toekomst van de zestig jaar oude verbinding tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland.

Om de bereikbaarheid en woningbouw in de toekomst op niveau te houden, moeten meer structurele en langjarige afgestemde investeringen komen in de infrastructuur. Daarbij moet ook ruimte zijn voor alternatieve bekostiging, zoals tolconstructies of planbatenheffingen.

Wat moet er straks in het nieuwe regeerakkoord worden afgesproken over bouw en infra? Richting de verkiezingen van 29 oktober wil Cobouw weten: wat zou u doen als u minister van Bouwen was? "Als je zelf als overheid het geld niet hebt, moet je nadenken over het beter benutten van privaat kapitaal", zegt Fahid Minhas, directeur NEPROM, de vereniging van project- en gebiedsontwikkelaars.

Kosten die oplopen, personeelsschaarste en klanten die net iets meer verwachten. Bouw-, infra- en installatiebedrijven staan onder druk. "Toch ligt er juist nu een kans: digitalisering. Niet als IT-feestje, maar als strategisch middel om faalkosten te verlagen, marges te behouden en toekomstbestendig te blijven."

De energietransitie legt een ongekende druk op het elektriciteitsnet. Waar bijvoorbeeld netbeheerder Enexis vroeger jaarlijks zo'n tien transportverdeelstations bouwde, moet dat aantal komende jaren groeien naar circa 120 per jaar. "Dat betekent dat we in tien jaar tijd het net, waar we honderd jaar over hebben gedaan om op te bouwen, moeten verdubbelen", zegt Geert Heidekamp, manager productiestraten Noord bij Enexis.

De Duitse regering zet in haar begroting fors in op het versterken van de infrastructuur. Dat biedt kansen voor Nederland, maar ook bedreigingen voor bouwers.