Er komt een tijd dat airco’s, warmtepompen, zonnepanelen en voordeuren met elkaar gaan ‘praten’. Het zal woningen slimmer maken en de energierekening drastisch doen dalen. “Spannende tijden”, meent Rick Bruins van Remeha, “maar wanneer het moment daar is durft hij niet te zeggen. “Maar ik weet wel dat het veel eerder is dan we nu voor mogelijk houden.”

Bruins is business developer bij het Apeldoornse bedrijf Remeha, van oorsprong Van Reekum’s Metaal Handel. De eerste generatie begon in 1933 als fietsenmaker, vervolgens stapte het in stalen buizen en fittingen en van gietijzeren ketels maakte het de transitie naar cv-ketels. Na enkele overnames en fusies maakt het tegenwoordig onderdeel uit van een wereldwijde groep (BDR Thermea Group) met een miljardenomzet en produceert het alles wat met het verwarmen en koelen van huizen en gebouwen te maken heeft.

[intermezzos:1]

Niet zozeer de technische innovatie houdt Bruins bezig als wel de zoektocht naar het aantrekkelijk maken van duurzame warmtebronnen en de toestellen die daarbij horen. Bovenal wil hij het verhaal over het verduurzamen van woningen niet te ingewikkeld maken.
“Het idee moet juist niet bestaan dat wij bezig zijn met allerlei futuristische dingen. We moeten wel af van het idee dat woningen massaal van het gas af moeten. En dat zeg ik niet omdat ik bij een bedrijf werk dat mede groot is geworden door cv-ketels.”

Een hybride warmtepomp is als de degelijke Mark Rutte in politiek Den Haag?
“Die vergelijking zou ik niet maken, maar bij te veel mensen heerst wel het idee dat hun huis koud wordt of dat als het 12 graden vriest ze geen warm bad meer kunnen nemen als ze overstappen op een warmtepomp. Dat is onzin.”

Hoe komt het eigenlijk dat zoveel installatiebedrijven of producenten een verleden hebben als fietsenmaker? Zo is Breman ook ontstaan.
“Zehnder, waar ik gewerkt heb, begon met bromfietsen. Ik weet niet. De crux is denk ik het lassen en kunnen verbinden van metalen. Van fietsen naar warmtepompen? Ja, maar daar zit nog een hoop tussen. Overigens zijn wij onderdeel van een stichting. We zijn niet beursgenoteerd en hebben daardoor relatief veel ondernemersvrijheid. Het geeft ook handelingssnelheid. Dat is belangrijk, zeker nu de wereld, en vooral onze wereld zo snel verandert.”

Uit hoeveel bedrijven bestaat de holding?
“Vele, vele tientallen. Remeha is slechts een van de vele merken. Wij zijn actief in Nederland, Duitsland, België en Engeland. We hebben één ding gemeen. Wij verwarmen en koelen met onze binnenklimaatoplossingen woningen, gebouwen en sanitair, dus zorgen we ook voor warm douchewater.”

Het concern opereert in tal van landen. Hoe verhouden die discussies zich ten opzichte van elkaar als het gaat over verduurzaming van de wereld?
“Elk land probeert op zijn eigen manier de doelstellingen waar te maken. In landen om ons heen stappen ze over van olie op aardgas, terwijl we in Nederland die stap al eerder maakten. Om nog meer CO2-uitstoot te besparen, willen we hier van het aardgas af. Voor ons is dat op zichzelf geen probleem. Als het alleen al gaat over de Nederlandse markt gaat het om het verduurzamen van miljoenen woningen. Kansen zat dus.”

De overheid zet in op aardgasvrije wijken en nieuwbouw. Hoe kijken jullie daar als leverancier van cv-ketels tegenaan?
“Voor nieuwbouw heeft het verbod op gas goed uitgepakt. Daar kan het ook prima, vanwege de huidige bouwmethodiek met de hogere isolatiewaarden. Bij wijze van spreken krijg je nieuwe woningen met een paar oude gloeilampen warm. Een warmtepomp werkt dan prima. De bestaande bouw van het gas krijgen is een stuk lastiger.”

Bij Rc Panels hadden ze meer van die renovatie- en verduurzamingsmarkt verwacht. Hoe interessant is deze markt voor jullie?
“Interessant, maar deze markt gaat alleen maar interessanter worden. Tot tien, vijftien jaar geleden had het verduurzamen van huizen vooral nog met een moreel besef te maken, nu wordt het door de stijgende gasprijzen ook financieel aantrekkelijk. Toen ik mijn carrière begon was de gasprijs 40 cent per kuub, nu is dat 80 cent per kuub, dus het loont steeds meer.”

De advocaat van de duivel zal denken: Remeha is als cv-ketelleverancier tegen een aardgasverbod. Waarom is dat een verkeerde reflex?
“Het klopt gewoon niet. Wij staan voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving, al nemen wij geen politiek standpunt in. We hebben wel een realistische kijk op de wereld. Onder aan de streep leveren wij wat de markt vraagt, zo simpel is het. Volgens ons is het wel verstandig om de hoeveelheid gas te verminderen vanwege de CO₂-uitstoot. Mijn persoonlijke overtuiging is dat er meerdere energiedragers nodig zijn; elektriciteit, gasvormigen, waterstof en restwarmte van de industrie of uit kassen.”

Rick Bruins: ”Als Remeha morgen stopt met verduurzamen, ben ik weg.” Foto: Ruben Meijerink/APA

De overheid is gestart met een programma aardgasvrije wijken. Kamerleden vragen zich steeds meer af of dat wel een realistisch pad is. Hoe kijken jullie daartegenaan?
“Ik maak altijd de vergelijking met het spoor en de snelweg. Stel dat de overheid zegt dat we een van die twee infrastructurele netwerken over vijf jaar niet meer mogen gebruiken. Dat zou een ontzettend slecht idee zijn. Los van het feit dat het niet haalbaar is, zou je je daar allerlei problemen mee op de hals halen. Zo is het ook met het verwarmen van huizen. Het is niet alleen kapitaalvernietiging, de elektriciteitsnetten van koper onder de grond zouden die extra vraag die dat geeft nooit aankunnen. Ik vind het moreel ook niet verantwoord dat je als overheid mensen kunt dwingen om van het gas af te gaan. Daarmee zadel je ze namelijk ook op met onnodig hoge investeringen. Mensen krijgen er hartverzakkingen van en kunnen drie jaar niet op vakantie.”

Wat is het alternatief?
“We blijven deels gebruikmaken van aardgas in combinatie met een hybride warmtepomp en stappen op termijn over op waterstof of biogas. Waterstof is de komende tien jaar geen serieuze optie, zeker niet als je kijkt naar de huidige warmtebehoefte van huizen. Daarom zeggen wij: laat de gasketel hangen en hang er een hybride warmtepomp naast. Dat levert de meeste CO₂-besparing op. Sterker, als we alle reeds gebouwde huizen in Nederland voor 2030 hybride maken hebben we de vereiste besparing van 3,4 megaton gehaald.”

Hybridiseer de hele gebouwde woningvoorraad? Is dat haalbaar en betaalbaar hoor ik Mark Rutte denken?
“Natuurlijk. Hak de opgave in kleine stukjes. Nogmaals. Particulieren vragen om hun huis aardgasvrij te maken is too much. Ik ken het wereldje redelijk goed, maar zelfs ik zou niet weten waar ik precies moet beginnen. Met een hybride warmtepomp naast je gasketel ben je na aftrek subsidie voor 3000 euro klaar en bespaar je direct 70 procent op je gasrekening. Er komen wat extra elektriciteitskosten voor terug, maar onder aan de streep heb je deze investering na zeven jaar terugverdiend. Haal je Parijs zo dichterbij? Ja.”

[Intermezzos:2]

Waarom begint Nederland hier niet mee?
“Onbekend maakt onbemind. We moeten ons best doen om deze boodschap in de wereld te helpen en vertellen dat dit in de meeste woningen kan zonder allerlei randvoorwaarden. We zijn ook afhankelijk van installateurs. Zij adviseren consumenten vaak nog ‘neem een ketel’. Dat komt omdat ze daar ‘100’ jaar ervaring mee hebben en de spullen in hun bus hebben liggen.”

Hoeveel aardgas bespaar je met een hybride Nederlandse gebouwde omgeving?
“Nu gebruiken we 10 miljard kuub aardgas per jaar in de Nederlandse woningbouw voor verwarming en warm water. Als je al die aardgaswoningen hybride maakt, bespaar je 7 miljard kuub. De 3 miljard kuub die resteert kun je binnen dertig jaar vervangen door waterstof.”

Waarom zeggen jullie niet vanuit maatschappelijk oogpunt: dit is de route. Hybridiseer!
“We richten ons in de eerste plaats niet alleen op de bestaande bouw, maar ook op nieuwbouw. Daarnaast willen we het juist niet voor de koper bepalen. Als iemand een nieuwe ketel wil, moeten we dat ook respecteren. Verbieden werkt ook niet. Ik geloof meer in stimuleringsregelingen.”

Bouwend Nederland dringt ondertussen wel aan op een isolatiebonus voor iedere Nederlander van 2000 euro… Staat dat haaks op jullie boodschap?
“Nee, helemaal niet. Een installatiebonus zou ik ook een mooi idee vinden, haha. Het is en en, of of.”

Welke producten verkopen jullie het meeste?
“Gasketels. Er komen ook nog steeds nieuwe op de markt, zoals ketels die op afstand bedienbaar zijn en er vinden nog steeds ontwikkelingen plaats. Ze zijn ook allemaal klaar voor bijmenging met waterstof.”

Wat kan er nog beter aan de warmtepomp?
“Technologisch is er in dertig jaar nauwelijks iets veranderd, het is net een koelkast. De componenten zijn wel verbeterd. Nieuwe generaties warmtepompen zijn kleiner en efficiënter. De grootste slag die we kunnen maken is ervoor zorgen dat de warmtepomp aangaat als er elektriciteit beschikbaar, dus juist op het moment dat zonnepanelen heel veel leveren.”

Waar focussen jullie je op?
“Toch op de hybride-serie, de combinatie van de gasketel en de warmtepomp. Omdat het een kleine stap tegen een lage investering is die vlug rendeert. Dus typisch iets waar de eindgebruiker, maar ook Nederland mee geholpen is. Laatst hebben we een nieuw toestel gelanceerd, de Elga Ace. Dat staat voor elektriciteit en gas. Het heeft het formaat van een forse schoenendoos.”

Kan dit ook een Hollands glorie-verhaal worden?
“Zeker, met de hr-ketel is dat ook zo gegaan, dat is een typisch Nederlandse uitvinding, we zijn erom beroemd.”

Wat zou u de bouw willen meegeven?
“Probeer het klein en overzichtelijk te houden, de boodschap moet simpel en eerlijk zijn.”

U bent verantwoordelijk voor business development. Wat houdt dat precies in?
“Ik probeer investeringen in hybride systemen nog aantrekkelijker te maken. Zo bedacht ik een plan waarbij je als werknemer een hybride warmtepomp kunt krijgen als je vijf jaar lang een snipperdag inlevert. Dit soort innovaties is momenteel bijna belangrijker dan productinnovatie.”

Maakt u zich zorgen over wereld?
“Natuurlijk. Het is niet zo dat ik dit verhaal vertel, omdat ik hier werk. Ik werk hier omdat ik dit vind. Ik wil op mijn eigen bescheiden manier een bijdrage leveren om de wereld iets mooier te maken. Het enige stukje waar ik kennis van heb, is de verduurzaming.”

Hoe moeilijk is dat over te brengen op een feestje? Mooi verhaal Rick, maar je werkt bij een gasketelbedrijf..
“Ik snap best dat er mensen zijn die denken, mooi verhaal, maar ik geloof er geen snars van. Maar zoals Remeha ook geen fietsen meer verkoopt, kan het zomaar zo zijn dat we over twintig jaar geen gasketels meer verkopen. De wereld verandert en wij veranderen mee. We zien onszelf tegenwoordig ook meer als leverancier van binnenklimaatoplossingen dan als gasketelbedrijf. Stel, Remeha zegt morgen de wereld zoekt het maar uit met klimaatverandering, we stoppen met warmtepompen, dan ben ik weg. Dan kan ik mijn functie namelijk niet meer vanuit mijn hart uitoefenen.”

Trends & Transitie

Remeha is een van de drie founding partners van Cobouw Trends & Transitie. Met Trends & Transitie wil Cobouw koplopers in de schijnwerpers zetten, de dialoog over verandering in de bouw faciliteren en met verhalen, podcasts en video’s van deskundigen over innovatie de sector bij de hand nemen. Op 25 maart trappen we het transitieseizoen af met een online event. Wij nodigen je dan ook van harte uit op de eretribune van de transitie. Meld je aan voor het event en/of de alert en ontvang gratis een gepersonaliseerde seizoenskaart die je gedurende het jaar allerlei voordelen biedt.