Veel bouwbedrijven hebben onvoldoende cijfermatig inzicht in wat de toekomst gaat brengen. Dat wreekt zich in tijden van crisis, stelt Wim Kerst van Ernst & Young. Hij spreekt van een cultuurprobleem. “In de bouw zijn veel algemeen directeuren van oorsprong techneut. Hun financiële attitude is minder ontwikkeld. Je ziet vaak dat de financiële functie in dit soort bedrijven weinig aanzien heeft.” Dat uit zich aan de directietafel. “Als een projectdirecteur bezorgd is over zijn projectenportefeuille en de financiële man zegt daar wat van, dan kun je als projectdirecteur twee dingen doen: je slaat de financiële man op zijn mond en vertelt hem dat jíj verstand hebt van projecten en híj alleen van boekhouding. Of je neemt de financiële man wel serieus.” De financiële man delft volgens hem vaak het onderspit.
Het blinde vlek voor toekomstige geldstromen geldt niet voor alle bouwbedrijven. “De Ballasts en BAMs van deze wereld hebben hun langetermijn-liquiditeitsvoorspelling wel op orde. Maar het segment dat daaronder zit, heeft minder inzicht in zijn toekomstige kaspositie”, merkt de adviseur op. Bedrijven missen daardoor cruciale beslissingsinformatie.” Dus gaan ze gewoon door met wat ze deden. Als gekken de markt op. Prima, maar als het niet lukt, moet de tering naar de nering. Misschien moeten er mensen uit bij calculatie of werkvoorbereiding, en misschien moeten de contracten met onderaannemers aangepast worden.”
Kan het zo zijn dat de crisis voor veel bedrijven wel meevalt? “Nee, het gaat verschrikkelijk slecht met bouw en ontwikkeling. Ontwikkeling, jarenlang een winstdrijver voor de bouw, is opgedroogd. In de infra liggen wel projecten, maar wordt voor ongelooflijk slechte prijzen gewerkt, zwaar onder de kostprijs.”
Veel directietafels zijn verdeeld, benadrukt Kerst. Dit verlamt de organisatie. “Een commerciël-directeur wil niet laten merken dat het slecht gaat met het bedrijf. Die boodschap zou toekomstige opdrachten in de weg kunnen zitten. Kul natuurlijk, iedereen weet dat het slecht gaat. De financieel directeur signaleert dat het bedrijf uit de projecten loopt en daarmee uit kas.” Gevolg is een impasse in de directie en een bedrijf dat geen tijdige beslissingen neemt. En zachte heelmeesters maken stinkende wonden.
Dat een bouwer goed bij kas zit en de crisis daarmee probeert uit kan zingen, kan Kerst nog wel begrijpen. Maar ook daar zitten grenzen aan. “Het kan een keuze zijn om je goede mensen nog niet naar huis te sturen. Maar als je honderd mensen op de payrol hebt, en er staan weinig opdrachten tegenover, dan loopt je kas wel heel erg snel leeg.”