Krassen in de ramen, kapot tegelwerk op de wand en vloer, defecte apparatuur, ontbrekende delen van badkamers of keukens… Dit soort opleveringsfouten zijn weer aan de orde van de dag. “Vorige maand was ik in een huis waar de achtergevel niet was geplaatst en de cv-installatie niet gereed was gemaakt”, vertelt Michiel van der Eijk, van VDE Keuring en Advies. “Voor de gevel waren gewoon te weinig stenen besteld. In plaats van de stenen te bestellen en de oplevering uit te stellen, kiezen bedrijven ervoor om toch op te leveren. Dat is jammer.”

Twintig tot dertig opleveringsfouten

Het alarmerende beeld dat Van der Eijk schetst wordt bevestigd door Vereniging Eigen Huis. De vereniging trof in 2009 gemiddeld 23 gebreken aan bij de oplevering van een nieuwbouwwoning. In 2011 liep dit aantal fors terug naar zo’n 15 per woning. Maar sinds vorig jaar stijgen de fouten weer, constateert de vereniging weten op basis van gegevens van eigen bouwkundigen.  “We hebben het afgelopen jaar zo’n 30.000 woningen gecontroleerd. De meeste keuringen brengen zo’n twintig tot dertig fouten aan het licht. Meestal gaat het om kleine gebreken, zoals een kras op het raam. Maar grote fouten zijn er ook: een dak waar het water niet vanaf loopt, bijvoorbeeld”, verklaart woordvoerder Hans André de la Porte.

Ook Stichting Klantgericht Bouwen, een organisatie die onder andere samenwerkt met Bouwend Nederland, constateert een stijging van het aantal opleveringsfouten.  Al gaat het volgens de stichting wel om een lichte stijging. “In 2015 hebben wij 9,3 fouten per woning genoteerd, in 2016 9,6 en tot nu toe zien we in 2017 een gemiddelde van 9,7 opleveringspunten. Het is maar een marginaal verschil, maar een stijging zien we zeker”, vertelt directeur Edwin Groot. Hij wil wel een kleine nuance maken: “Het ligt er wel aan hoe je de gebreken meet. Soms kunnen vier ontbrekende radiatoren in een ruimte tellen als een fout, en soms als meerdere fouten. Maar over het algemeen klopt de toename van het aantal gebreken wel.”

Te volle agenda’s, te weinig personeel

De hectische markt is volgens keurders de belangrijkste reden voor de toename. Bouwers hebben té volle agenda’s, stelt De La Porte. “Bovendien hebben ze te weinig personeel en wordt materiaal vaak veel later bezorgd dan ze hadden gedacht. Daardoor gaat de bouwkwaliteit omlaag. Er gaan vaker zaken mis en er worden zaken vergeten. Wij zien dat er vooral vlak voor de oplevering nog zaken afgehandeld moeten worden.”

‘Verslechterd bouwtoezicht zorgt voor meer fouten’

Maar de fouten nemen ook toe door het  ‘steeds slechter wordende bouwtoezicht’, zeggen keurders. Schippers, eigenaar van Schippers Bouwconsult: “Ik weet dat de privatisering van het bouwtoezicht nog niet officieel is doorgevoerd in de wet. Maar in de branche zie je het toezicht door het aangekondigde wetsvoorstel al verslechteren. Steeds vaker houden uitvoerders zelf het toezicht en dat zorgt voor meer fouten”, stelt hij. “Daarnaast hebben aannemers in de crisis enorm veel opdrachten aangenomen, die ze nu moeten uitvoeren. Ze hebben last tijdsruk én financiële druk.”

Vooral grote opleveringsgebreken

Dat het aantal fouten zich opstapelen, ziet ook Michiel Van der Eijk, keurder van VDE Keuring en Advies. Al constateert hij voornamelijk een toename van het aantal grove gebreken bij de oplevering, zoals het ontbreken van achtergevels, cv-installaties die niet aangesloten zijn en verkeerd geplaatste douches. “Wekelijks voer ik opleveringskeuringen uit en maandelijks kom ik dit soort grote fouten tegen. Gisteren miste nog de complete gevelbekleding. Soms zijn zonnepanelen vergeten, maar ik kom ook wel eens tegen dat het hele huis nog niet op gas en licht is aangesloten.” Schippers stelt dat dit soort grote fouten voor gevaarlijke situaties kunnen zorgen. “Ik maak wel een situaties mee dat er prefabdakpannen worden geplaatst, die net een paar centimeter ‘mis’ zitten. Of dat kolommen niet goed boven elkaar staan. Dat kan echt gevaarlijk worden.”

Voor deze grove opleveringsgebreken wordt een proces-verbaal opgemaakt. De aannemer krijgt dan nog drie maanden de tijd het probleem op te lossen. Volgens Van der Eijk worden de fouten binnen deze tijd over het algemeen wel opgelost. “Ik krijg in ieder geval nooit belletjes van klanten dat fouten na die periode nog niet zijn hersteld.”

Vooral kleine aannemers maken fouten

Welke bouwers de meeste opleveringsfouten maken, is volgens de keurders lastig te zeggen. De een meet het niet, de ander wil bedrijven niet in een kwaad daglicht stellen. Van der Eijk weet alleen dat grote bouwers hun zaken beter op orde dan kleine. “Bij projectbouw worden minder fouten gemaakt dan bij particuliere opdrachtgevers”, stelt hij. Via Bouwnu.nl, de website van Stichting Klantgericht Bouwen, zijn wel reviews van consumenten per aannemer te lezen (zie kader). “Op dit moment kan ik alleen niet zeggen welke aannemers nou de meeste fouten maken. Daar zou ik onderzoek naar moeten doen”, legt Groot uit.

Advies aan bouwers

De drukte op de markt houdt volgens voorspellingen voorlopig nog aan. Wat kunnen bouwers doen om ondanks de hectiek toch het aantal opleveringsgebreken zoveel mogelijk te beperken? Van der Eijk adviseert goed te communiceren met de klant. “De problemen ontstaan vaak door een gebrek aan communicatie en overleg. Als bouwers dit goed op orde hebben, kunnen ze heel veel fouten voorkomen. Daarnaast zeg ik tegen bouwers: neem je tijd. Lever desnoods later op. Al snap ik wel dat dit geld kost.”  Edwin Groot (Stichting Klantgericht Bouwen) vindt dat bouwers beter de opleveringsfouten die zijn gemaakt, snel kunnen oplossen. “Je kunt beter tien kleine foutjes hebben die je snel oplost, dan drie grote fouten die weken duren voordat ze zijn gefixt. Lang wachten levert namelijk vaak veel meer irritatie op bij huizenkopers. Als je goed communiceert met je klant, goed luistert en goede dienstverlening geeft, kan dit voor de bewoner veel waardevoller zijn dan een paar opleveringsfoutjes.”

De meest voorkomende opleveringsfouten (volgens Vereniging Eigen Huis):

- Krassen in ramen (vaak veroorzaakt doordat ruiten voor montage in de woning onbeschermd staan opgeslagen. Zand tussen ramen veroorzaakt krassen)

- Kapot tegelwerk  op wand en vloer (barsten en beschadigingen door slordig werk)

- Defecte apparatuur (niet werkende ventilatiesystemen, cv installaties, wandcontactdozen, leidingen en riolering)

- Ontbrekende delen (niet aanwezige of geleverde delen van keukens en badkamers of delen van elektrische installatie)

- Niet uitgevoerd meerwerk (afgesproken meerwerk dat niet is uitgevoerd)

Reviews consumenten

Op Bouwnu.nl kunnen consumenten reviews geven aan bouwers. Een aantal reacties over opleveringsfouten:

Wim Winterberg, Utrecht
“Reparaties gingen altijd moeizaam, moest altijd discussie aan gaan. Erg slechte tegelwerk in de badkamer en toilet voor lief genomen, aangezien het teveel energie kost. Trap is nog steeds niet goed en volgens de laatste communicatie gaan ze daar ook niets meer aan doen. BAM zou binnen  drie maanden nog langs komen om alles nog na te lopen. Ze zijn niet geweest zonder communicatie en is onze 10% regeling termijn voorbij.”

Anoniem, Vleuten
“Ze doen hun best. Echter voelde ik de tijdsdruk en werd snel de uitvoering slordig afgeraffeld. Bij de oplevering moest ik maar niet te kritisch zijn en het met een korrel zout nemen. Er waren meerdere zaken niet netjes afgehandeld en moest ik zelf maar iemand voor vinden het netjes af te maken. Er lag zelfs een drol op de betonnen vloer op zolder die ze nog wel wilden verwijderen.”
Anoniem, Pijnacker
“Ik zou Heijmans adviseren om niet nog een keer in zee te gaan met Raab Karcher.Slordig tegelwerk, de ophanging van de douchekraan was stuk, de stop van het bad lekt. Een aantal tegels hebben we na de oplevering laten vervangen, maar ik moet zeggen dat ik het tegelwerk over het algemeen geen professioneel vakwerk kan noemen. Er is tijdens de oplevering geen tijd om een bad te vullen, maar het is erg vervelend om erachter te komen dat zaken niet naar behoren werken na de oplevering.”