Duurzame metamorfose Fort bij Hoofddorp

Duurzame metamorfose Fort bij Hoofddorp

Daken van massief beton en metersdikke muren. De restauratiewerkzaamheden aan het Forteiland bij Hoofddorp zijn bijna gerond. In die dikke muren waren gaten nodig om de plaatsing van onder meer vloerverwarming, airco en andere installaties in een monumentaal, voormalig militair pand mogelijk te maken. "Het was drie maanden herrie op het forteiland'', zegt architect Serge Schoemaker, samen met theatermaakster Femme Hammer initiatiefnemer van een grootschalige renovatie en herbestemming van het Fort bij Hoofddorp.

"Aanvankelijk dachten we dat de betonkernboringen een maand in beslag zouden nemen, maar dat viel toch tegen’’, blikt Schoemaker terug op de beginperiode van de herstelwerkzaamheden. Met de bouwwerkzaamheden op het forteiland is in november 2018 begonnen. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de grootschalige opknapbeurt: de officiële opening staat gepland op 17 april. Het forteiland wordt getransformeerd tot een openbaar park, inclusief horecagelegenheid, wilde tuin en klein openluchttheater.

Het fortgebouw – waarin straks meerdere bedrijven worden gehuisvest - is volledig gestript en gereinigd, terwijl alle deuren, ramen en luiken zijn gerestaureerd en teruggeplaatst. Historische details zijn zoveel als mogelijk behouden gebleven en gerestaureerd. De gebouwinstallaties zijn weggewerkt in het grondpakket op het fort, verder is zoveel als mogelijk gebruik gemaakt van het bestaande leidingwerk. "Het hele gebouw is voorzien van vloerverwarming’’, vertelt Schoemaker.

UNESCO Werelderfgoed

Het Fort bij Hoofddorp is onderdeel van de Stelling van Amsterdam, een bijzondere verdedigingsring van 46 forten en batterijen en een grote hoeveelheid aan dijken en sluizen rondom de hoofdstad. De Stelling is een erfgoed van wereldformaat en staat sinds 1996 op de lijst van UNESCO Werelderfgoed. Het fort in Hoofddorp - gebouwd tussen 1895 en 1907 – is een van de forten met vrijstaande hefkoepelgebouwen. Het fort kan het beste worden omgeschreven als een verdedigingsmachine die bestaat uit de Geniedijk, het glacis, een fortgracht, het eiland en het fortgebouw. Het dak is zo dik omdat het destijds bestand moest zijn tegen zwaar vijandelijk geschut.

Het terrein waarop dit fort gerealiseerd moest worden, was relatief klein. Daardoor was het nodig een fortgebouw te bouwen met twee verdiepingen. Het hoofdgebouw bood plek aan ongeveer 200 manschappen. De officieren en onderofficieren verbleven op de begane grond. Hier bevonden zich ook een keuken, ziekenverblijf en kantoor voor de telegrafist. Soldaten sliepen op de eerste verdieping. Op deze verdieping was ook een kleine kantine, net als het zogenaamde voorgebouw met voormalige wachtlokaal met observatiekoepel.

Stichting Fort van Hoofddorp

Schoemaker en Hammer maakten in 2010 de eerste plannen voor herbestemming van het forteiland in Hoofddorp. Schoemaker: "Het eiland was afgesloten van de buitenwereld, de boel was totaal vervallen. De verf van het fortgebouw bladderde af, overal waren lekkages. Terwijl het om een monument op de Werelderfgoedlijst ging.’’

Al snel werd de stichting Fort van Hoofddorp opgericht, met daarin onder meer de twee initiatiefnemers en voormalig projectontwikkelaar Jaap Breunesse. Schoemaker was verantwoordelijk voor het ontwerp, De Bonth van Hulten werd aangetrokken als hoofdaannemer. Het bedrijf uit Nieuwkuijk is gespecialiseerd in het restaureren van eeuwenoude monumenten, aldus Schoemaker.

Oorspronkelijke sfeer

De architect heeft een plan voor de herbestemming van het gehele eiland – met een oppervlakte van zo’n 8100 vierkante meter – gemaakt. Naast een duurzame renovatie heeft Schoemaker een aantal functionele, hedendaagse elementen toegevoegd, met behoud van de oorspronkelijke sfeer. Zo heeft hij onder andere de nieuwe entreebalie en trappen ontworpen in het fort. Voor het buitenterrein heeft hij - in dezelfde stijl - een nieuw toegangshek, een toegangsbrug, een aanlegsteiger aan de gracht, picknickbanken en zitplaatsen voor het openluchttheater ontworpen. Zie het als de handtekening van de architect. Aan het eiland is een wandelpad toegevoegd.

De metamorfose is mogelijk gemaakt dankzij subsidies van de provincie Noord-Holland en de gemeente Haarlemmermeer. Verder heeft het Restauratiefonds een lening verstrekt.


Plaats: Hoofddorp
Opdrachtgever: stichting Fort van Hoofddorp
Ramingsgroep: 2.250.000 euro
Nummer: 226082

Uitgebreide informatie over dit project zien, inclusief alle contactpersonen en marktpartijen? Bekijk dit project op bouwberichten.nl. Heeft u een inhoudelijke vraag of opmerking, neem dan contact op met het redactieteam van Cobouw Bouwberichten: content@vakmedianet.nl

Bouwbericht

Herontwikkelen / restaureren 'Fort bij Hoofddorp' tot openluchttheater / restaurant / kleinschalige detailhandel aan de Hoofdweg. Onderdeel van Uitvoeringsprogramma Stelling van Amsterdam. Duurzaam project vanwege warmtepompen in combinatie met vloerverwarming. 18 april 2020 opent het forteiland zijn deuren.

Hoofddorp | Uitvoering | € 2.000.000 - € 4.999.999

Ga naar bouwbericht