Risicomanagement is vooruit zien

Risicomanagement is vooruit zien

Een bouwbedrijf kan zich inspannen om bekende projectrisico's te beheersen en operationele verliezen hiermee te voorkomen of te beperken. Maar de wereld staat niet stil. Naast de bekende risico's zien we steeds nieuwe ontwikkelingen die kunnen leiden tot veranderingen in het speelveld.

Duurzaam bouwen is een dergelijk thema; we weten nog niet wat er verder nog gaat volgen. Onderzoekers van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen doen praktijkgericht onderzoek naar risicomanagement bij bouwbedrijven en hoe dit kan worden versterkt. Wij denken dat het van beslissende betekenis is dat bouwbedrijven voortdurend hun strategie tegen het licht houden en waar nodig bijstellen. Verder benadrukken we het belang dat een actuele risicoanalyse een terugkerend thema is op het niveau van directie of MT.

Fase 1: Een verkenning
Wij zijn ons onderzoek gestart met een verkenning. Daarin hebben we gesprekken gevoerd met vijf organisaties in de bouwsector. Dit zijn drie bouwbedrijven actief in de woning- en utiliteitsbouw, één bouwbedrijf gericht op de weg- en waterbouw en één ingenieurs- en architectenbureau. De gesprekken zijn gevoerd met directieleden, controllers en bedrijfsleiders. Uit de gesprekken blijkt een aantal interessante strategische thema's voor het inrichten van risicomanagement: Samenwerking en BIM bijvoorbeeld, nieuwe thema's komen ongetwijfeld komende jaren in beeld.

Een vraag die wij hierbij aan de deelnemende bouwbedrijven hebben voorgelegd is welke belangrijke bedreigingen en kansen zij zien voor hun bedrijf in het perspectief van vijf tot tien jaar vanaf heden. Deze vraag gaat verder dan projectmanagement, het gaat over nieuwe trends. Als het gaat om risico's stellen we de vraag hoe de organisatie succesvol kan reageren op risico's die zich nu nog niet manifesteren maar in de komende jaren een bedreiging kunnen vormen. En innovatie kan plaatsvinden in reactie op veranderingen in de externe omgeving. Wij denken op basis van het onderzoek in deze fase dat bouwbedrijven een volgende stap kunnen maken door hun risicomanagement meer interactief kunnen inrichten.

Fase 2: Risicolab
De volgende fase is het Risicolab. Dit is een werkvorm waarbij onderzoekers van de HAN samen met enkele bouwbedrijven in beeld brengen hoe risicomanagement in de praktijk kan worden vormgegeven en worden verbeterd. We voeren het gesprek vanuit het theoretische domein en we combineren dit met de input vanuit de praktijk van de deelnemende bedrijven. Vijf bouwbedrijven doen hieraan mee, de onderzoekers hebben met elk van deze bedrijven een intakegesprek gevoerd om duidelijk te krijgen waarin de deelnemende bedrijven zich verder willen ontwikkelen. Daarna vinden vijf themabijeenkomsten plaats om het thema risicomanagement in diepte uit te werken.

De bouwbedrijven die meedoen kunnen heel concreet aangeven wat zij willen leren gedurende het traject. Dat is belangrijk voor elke organisatie, dat je in beeld hebt wat je stip op de muur is als het gaat om het ontwikkelen en doorontwikkelen van risicomanagement. Een concrete eerste stap is om te komen tot een duidelijke en eensluidende omschrijving van wat we verstaan onder een risico. Deze eerste stap voorkomt dat risicomanagement verwordt tot een tijger zonder tanden. Dr. Martin van Staveren is gepromoveerd op de implementatie van risicomanagement: Hij noemt het belang van een definitie van een risico, verder benadrukt hij dat het erom gaat onzekerheden in de ogen te kijken. Geen checklist maar een goede analyse en een concrete bespreking door management en directie.

Als onderzoekers richten we het vizier op de complexiteit van het individuele bedrijf. We houden rekening met specifieke omstandigheden, het onderzoek reikt naar de ontwikkelingen van de toekomst en mogelijkheden voor succesvolle innovatie. Risico's bij uitvoering van de strategie zorgen ervoor dat de organisatie kansen kan benutten en goede resultaten kan behalen. Mikes en Kaplan (2009) noemen deze risico's en maken hiermee het onderscheid met ongewenste / te voorkomen risico's en externe risico's. Risico's bij de uitvoering van de strategie bepalen in hoge mate het succes van de organisatie en daarmee is dit beslissende input voor besluitvorming door MT en directie. Daarbij geldt het belang om te bewaken dat op een interactieve manier alle mogelijke input is betrokken in de inventarisatie van risico's.

Literatuur
• Kaplan, R. S., & Mikes, A. (2012). Managing risks: a new framework
• Staveren, M. van (2015). Risicogestuurd werken in de praktijk. Vakmedianet, Deventer

Dr. Koos Wagensveld en drs. Henk Ruiter, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Cobouw geeft op 1 en 2 april samen met Nyenrode Business Universiteit een tweedaagse Masterclass waarin u alle informatie krijgt om contract- en risicomanagement op de juiste wijze in uw organisatie te implementeren.

Wat leert u in deze masterclass? Haal alle risico's boven tafel, Effectief implementeren van contract- en risicomanagement binnen uw organisatie en Lessons learned en best practices.

Na afloop ontvangt u een deelnamecertificaat van Cobouw en Nyenrode Business Universiteit

> Bekijk hier het programma en/of meld u aan

Lees meer over